ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V1
ΙΙ. ΕΛΛΑΔΑ – ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ
ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
Στόχοι, Στρατηγική και Προοπτικές
1. Η
Ελλάδα αντιμετωπίζει τρεις βασικές προκλήσεις. Πρώτον, η
Ελληνική οικονομία έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος
από το 2010 στον περιορισμό του ανά μονάδα κόστους εργασίας, η εκτιμώμενη
υπερτίμηση της τιμής πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας ανέρχεται ακόμη
περίπου στο 15 - 20 τοις εκατό. Δεύτερον, η δημοσιονομική βιωσιμότητα πρέπει να
αποκατασταθεί. Το πρωτογενές έλλειμμα έχει μειωθεί σημαντικά από το 2009, αλλά
το εκτιμώμενο αποτέλεσμα για το 2011, ένα πρωτογενές έλλειμμα ύψους περίπου [21/2]
τοις εκατό του ΑΕΠ, παραμένει πολύ χαμηλότερο από το πλεόνασμα που θα
σταθεροποιήσει το χρέος. Τρίτον, ο χρηματοπιστωτικός τομέας αντιμετωπίζει
προβλήματα ρευστότητας και φερεγγυότητας, λόγω της έκθεσής του σε κρατικά
ομόλογα, της φθίνουσας ποιότητας του εγχώριου δανειακού χαρτοφυλακίου και της
σταθερής εκροής καταθέσεων.
2. Για
να αντιμετωπίσει αυτές οι προκλήσεις, η κυβέρνηση θα βασιστεί στις πολιτικές
που καθορίστηκαν στο προηγούμενο πρόγραμμα, αλλά θα τροποποιήσει το μίγμα της
προσαρμογής και της χρηματοδότησης. Προκειμένου να
μειωθούν οι αντιφάσεις της πολιτικής, το πρόγραμμα θα συνεχίσει να δίνει έμφαση
στην εφαρμογή φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την αύξηση της
παραγωγικότητας στις αγορές εργασίας, προϊόντων και υπηρεσιών και στην βελτίωση
του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές σχετικά
με το εύρος και το χρόνο που θα αποδώσουν τα αποτελέσματά τους, που είναι
εγγενώς αβέβαια, και να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα προβλήματα ρευστότητας. Για
την εξισορρόπηση της οικονομίας, τη στήριξη της ανάπτυξης και της απασχόλησης, την
αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και διασφάλιση της οικονομικής
σταθερότητας, θα:
· δώσουμε
μεγαλύτερη έμφαση στην εξασφάλιση μειώσεων στο ανά μονάδα κόστος εργασίας και στην
βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, μέσω ενός συνδυασμού περικοπών των ονομαστικών
μισθών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας. Μαζί με την
εξάλειψη των αγκυλώσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, αναμένεται ότι θα
μειώσουν το κόστος και θα διευκολύνουν την αναδιανομή των πόρων προς
εμπορεύσιμους τομείς, προς την αύξηση της ανάπτυξης και προς μεγαλύτερη
απασχόληση.
· εξομαλύνουμε
τις επιπτώσεις της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης και των σημαντικών
διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (δίνοντάς τους χρόνο για φέρουν αποτελέσματα) μειώνοντας
τη δημοσιονομική προσαρμογή για το 2012.
· μειώσουμε
σημαντικά την επιρροή του κράτους στην οικονομία μέσω τολμηρών διαρθρωτικών δημοσιονομικών
μεταρρυθμίσεων και μέσω της αποκρατικοποίησης δημόσιων περιουσιακών στοιχείων.
Η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας πρέπει να προέλθει από μια σθεναρή απάντηση
του ιδιωτικού τομέα και αυτό δεν μπορεί να συμβεί με το κράτος να ελέγχει την
πρόσβαση σε καίρια περιουσιακά στοιχεία.
· ενισχύσουμε
την ικανότητα του κράτους να υλοποιεί πολιτικές, μέσω μιας ευρέως φάσματος διοικητικής
μεταρρύθμισης. Πρέπει να βελτιώσουμε σημαντικά τη ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών,
τη αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του δημοσίου τομέα, καθώς και την
ικανότητα του κράτους να ρυθμίζει την οικονομία.
· Αυτές
οι μεταρρυθμίσεις που μειώνουν το κόστος και τα σχέδια αποκρατικοποιήσεων που
ενθαρρύνουν τις ΑΞΕ (Άμεσες Ξένες Επενδύσεις), όταν συνδυάζονται με
δημοσιονομικές περικοπές δαπανών και σταδιακή εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών,
απελευθερώνουν ρευστότητα για τον ιδιωτικό τομέα. Μαζί με την συνεχή
χρηματοδότηση του προγράμματος και την παροχή ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα,
αυτό θα βοηθήσει στην βελτίωση της στενότητας των χρηματοπιστωτικών συνθηκών
που τώρα επηρεάζουν την οικονομία.
3. Παρόλα
αυτά, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η εξάλειψη των μεγάλων αρχικών ανισορροπιών
της Ελλάδας και η επίτευξη μιας πορείας ισορροπημένης ανάπτυξης θα πάρει
σημαντικό χρόνο:
· Το πραγματικό ΑΕΠ
αναμένεται να επανέλθει σε θετικές τιμές ανάπτυξης από τρίμηνο σε τρίμηνο το
2013. Το πρόγραμμα θεωρεί ότι με τη πάροδο του χρόνου το επιχειρηματικό κλίμα
θα επωφεληθεί από την επιτυχημένη εφαρμογή του PSI
και η οικονομική δραστηριότητα και η αύξηση της απασχόλησης θα επιταχυνθούν
καθώς θα μειώνεται το ανά μονάδα κόστος εργασίας, θα υλοποιούνται άλλες
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας και θα ολοκληρώνεται
η δημοσιονομική προσαρμογή. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα προβλέπεται μείωση του ΑΕΠ
κατά επιπλέον 4-5 τοις εκατό σωρευτικά για την περίοδο 2012-2013 λόγω της επιδείνωσης
του εξωτερικού περιβάλλοντος, της αναγκαίας δημοσιονομικής προσαρμογής, της
προσαρμογής των αποδοχών του ιδιωτικού τομέα και των προσαρμογών στο τραπεζικό
σύστημα.
· Η ανταγωνιστικότητα προβλέπεται να βελτιωθεί
με επιταχυνόμενο ρυθμό, στηριζόμενη στις αρχικές μεταρρυθμίσεις της αγοράς
εργασίας και σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων. Ο
πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά κάτω από το επίπεδο της ευρωζώνης
καθώς οι μεταρρυθμίσεις που μειώνουν το κόστος και οι μειώσεις των αποδοχών αποτυπώνονται
στις τιμές. Μέχρι το τέλος του προγράμματος, θα είναι δυνατό να συρρικνωθεί
σημαντικά το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τους εμπορικούς εταίρους
και το οικονομικό σύστημα θα πρέπει να συνεχίσει να προσαρμόζεται για κάποιο
διάστημα κατόπιν αυτού ώστε να εξαλειφθεί πλήρως το κενό.
· Το εξωτερικό ισοζύγιο αναμένεται ότι θα
έχει μέτρια προσαρμογή για το υπόλοιπο του 2012 δεδομένης της επιδείνωσης των
παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών. Ωστόσο, καθώς η εγχώρια ζήτηση συνεχίζει να μειώνεται
και η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται, ο ρυθμός της εξωτερικής προσαρμογής θα
πρέπει να αυξηθεί. Παρόλα ταύτα αναμένεται ότι θα πάρει κάποιο χρόνο πριν το
έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας πέσει σε ένα επίπεδο το
οποίο θα επιτρέψει στο εξωτερικό χρέος της Ελλάδας να μειωθεί σταθερά.
4. Το
πρόγραμμα πολιτικής της κυβέρνησης, υποβοηθούμενο από την ελάφρυνση χρέους από
τους ιδιώτες πιστωτές και τη στήριξη από το δημόσιο τομέα με ευνοϊκούς όρους,
θα πρέπει να θέσει το δημόσιο χρέος σε βιώσιμη πορεία.
Στο βασικό σενάριο του προγράμματος μας, το δημόσιο χρέος θα παραμείνει υψηλό
κατά τη διάρκεια του προγράμματος, αλλά αναμένεται να μειωθεί περίπου στο 120
τοις εκατό του ΑΕΠ μέχρι το 2020, με συνεχείς μειώσεις στη συνέχεια. Δεδομένης
της μακράς περιόδου των υψηλών επιπέδων χρέους, και της συνεχιζόμενης ευαισθησίας
της Ελλάδας σε κλονισμούς, αναγνωρίζουμε ότι η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή των
πολιτικών του προγράμματος θα είναι κρίσιμη για να επιτευχθεί αυτή η τροχιά του
χρέους, παρά την ευνοϊκή χρηματοδότηση που έχουμε λάβει. Αυτές πολιτικές και η
χρηματοδότηση του προγράμματος αναλύονται με περισσότερες λεπτομέρειες στην
συνέχεια.
Οικονομικές Πολιτικές
Α. Δημοσιονομική πολιτική
5. Η
κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την επίτευξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος της
γενικής κυβέρνησης ύψους 4½ τοις εκατό του ΑΕΠ έως το 2014.
Αυτό υπερβαίνει το πρωτογενές ισοζύγιο που σταθεροποιεί το χρέος της Ελλάδας
και θα επιτρέψει στο χρέος να μειωθεί σταδιακά (ακόμη και με μικρούς
κλονισμούς) και είναι ένα επίπεδο το οποίο η Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες έχουν
επιτύχει στο παρελθόν. Λαμβάνοντας υπόψη την αρχική δημοσιονομική θέση, το πιθανό
μακροοικονομικό αντίκτυπο της δημοσιονομικής προσαρμογής και τους περιορισμούς
στον ρυθμό με τον οποίο μπορούμε να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε διαρθρωτικές
δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, προσαρμόσαμε το δημοσιονομικό μας στόχο για το
2012 σε ένα πρωτογενές έλλειμμα 1 τοις εκατό του ΑΕΠ (έναντι του προηγούμενου
στόχου μας για ένα μικρό πλεόνασμα). Θα στοχεύσουμε σε μια προσαρμογή 23/4
τις εκατό του ΑΕΠ τόσο το 2013 όσο και το 2014, υλοποιώντας τολμηρές
διαρθρωτικές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που θα καθοριστούν στο πλαίσιο της
επικαιροποίησης της ΜΔΣ που θα γίνει τον Ιούνιο. Θα διαβουλευτούμε με την ΕΕ,
την ΕΚΤ και του ΔΝΤ σε περίπτωση σημαντικά βαθύτερης ύφεσης από την αναμενόμενη
για να αξιολογήσουμε αν η πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να επεκταθεί
πέρα από το 2014.
6. Για
να διασφαλίσει την πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής του προγράμματος, η
κυβέρνηση θα αναλάβει τολμηρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από την πλευρά των
δαπανών. Λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη πορεία ανάκαμψης, τα
συνεχή προβλήματα της Ελλάδας με τη φορολογική συμμόρφωση και την ανάγκη να
προσαρμόσουμε κάποια από τα προηγούμενα μέτρα, θα απαιτηθούν επιπρόσθετα μέτρα πέραν
εκείνων που έχουν ήδη εγκριθεί στο πλαίσιο της ΜΔΣ του 2011 και του
προϋπολογισμού του 2012. Προβλέπουμε μια ανάγκη για μέτρα ύψους [11/2]
τις εκατό του ΑΕΠ το 2012 και περαιτέρω [5] τοις εκατό του ΑΕΠ για να
επιτύχουμε το στόχο του 41/2 του ΑΕΠ. Το μεγαλύτερο μέρος της
προσαρμογής θα επιτευχθεί μέσω περικοπών δαπανών που αποσκοπούν στη μόνιμη
μείωση του μεγέθους του κράτους και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της
κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων του κλεισίματος φορέων που δεν παρέχουν πλέον αποτελεσματικές
δημόσιες υπηρεσίες και στοχευμένων μειώσεων της απασχόλησης στο δημόσιο. Πολλές
από αυτές τις περικοπές θα πρέπει να αφορούν τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, την
κατηγορία των δαπανών οι οποίες αυξήθηκαν με εκρηκτικό ρυθμό την περίοδο μετά
την ένταξη στο ευρώ, αλλά θα θεσπιστούν και συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία
του πυρήνα του δικτύου κοινωνικής προστασίας μας και των πιο ευάλωτων τμημάτων
του πληθυσμού.
7. Οι
βασικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που έχουν καθοριστεί στη ΜΔΣ
και στον προϋπολογισμό του 2012, περιλαμβάνουν:
· Μειώσεις στη μισθολογική δαπάνη του
δημόσιου τομέα. Σκοπεύουμε να ευθυγραμμίσουμε τη μισθολογική δαπάνη για
τη γενική κυβέρνηση με την επίδοση των πλέον αποτελεσματικών χωρών του ΟΟΣΑ
(περίπου στο 9 τοις εκατό του ΑΕΠ). Αυτό θα αποδώσει [11/2] τοις
εκατό του ΑΕΠ σε εξοικονομήσεις έως το 2015, συμπεριλαμβανομένου ενός [1/4]
τοις εκατό του ΑΕΠ σε νέες εξοικονομήσεις οι οποίες δεν έχουν συμπεριληφθεί
στην υφιστάμενη ΜΔΣ. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, θα συνδυάσουμε
μεταρρυθμίσεις που αφορούν την αποζημίωση των υπαλλήλων με μειώσεις του
προσωπικού.
Ø Μεταρρύθμιση της αποζημίωσης των υπαλλήλων
του δημόσιου τομέα. Μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012, θα μεταρρυθμίσουμε τα ειδικά
μισθολόγια του δημοσίου (που αφορούν το ένα τρίτο του της μισθολογικής δαπάνης του
δημόσιου τομέα). Σε συμφωνία με τις αρχές της μεταρρύθμισης που ξεκίνησε το
2011, θα προσαρμόσουμε τις αποδοχές για τα ειδικά μισθολόγια (συμπεριλαμβανομένων
των δικαστών, των διπλωματών, των μετακλητών, των ιατρών, των καθηγητών, της
αστυνομίας και των ένοπλων δυνάμεων), ενώ θα προστατεύσουμε όσους είναι στις
χαμηλότερες μισθολογικές κλίμακες με στόχο την πραγματοποίηση μόνιμων καθαρών
εξοικονομήσεων ύψους περίπου 0,2 τοις εκατό του ΑΕΠ σε ετήσια βάση. Θα
αναθεωρήσουμε επίσης το νέο σύστημα προαγωγών για να διασφαλίσουμε ότι υπάρχουν
οι κατάλληλοι έλεγχοι κατά της αύξησης του μισθολογικού κόστους μέσω των
προαγωγών.
Ø Μειώσεις προσωπικού.
Παραμένουμε πιστοί στη δέσμευση μας να μειώσουμε την απασχόληση στη γενική
κυβέρνηση κατά τουλάχιστον 150.000 την περίοδο 2011 – 2015. Για την επίτευξη αυτού
του στόχου, θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε αυστηρά την υφιστάμενη αναλογία 1:5
προσλήψεις – αποχωρήσεις καθώς και το πρόγραμμα πρόωρης συνταξιοδότησης που
καθιερώθηκε προσφάτως, να μειώνουμε την απασχόληση συμβασιούχων και να βάζουμε
στην εργασιακή εφεδρεία επαρκείς υπεράριθμους δημόσιους υπαλλήλους έως το τέλος
2012 ώστε να πετύχουμε 15.000 υποχρεωτικές αποχωρήσεις (μόλις εξαντληθεί ο
χρόνος τους στην εφεδρεία). Η προγραμματισμένη λειτουργική αξιολόγηση της
δημόσιας διοίκησης (βλ. παρακάτω) και τα σχέδια για το κλείσιμο, την συγχώνευση
ή τη συρρίκνωση φορέων της γενικής κυβέρνησης, θα μας βοηθήσει να προσδιορίσουμε
τους υπεράριθμους δημόσιους υπαλλήλους.
Ø Έλεγχοι στις προσλήψεις.
Για τον καλύτερο έλεγχο και περιορισμό των προσλήψεων θα: (i)
μειώσουμε την ετήσια είσοδο σε στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές και δημόσιες
ακαδημίες σε ένα επίπεδο που είναι σύμφωνο με τα σχέδια προσλήψεων, (ii)
αυξάνουμε την εργασιακή εφεδρεία ετησίως, και θα (iii)
εξαλείψουμε τις κενές θέσεις στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα.
Εάν προκύψουν υστερήσεις σε σχέση με τις στοχευμένες μειώσεις προσωπικού, θα
θεσπίσουμε αμέσως πάγωμα προσλήψεων.
· Εξορθολογισμός και καλύτερη στόχευση
της κοινωνικής δαπάνης. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, ξεκινήσαμε μεταρρυθμίσεις
για να περιορίσουμε την προβλεπόμενη αύξηση στη συνταξιοδοτική δαπάνη κάτω των
2 ½ ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ μέχρι το 2060 (από μια πρόβλεψη ύψους 12½ του
ΑΕΠ), να διατηρήσουμε τις δημόσιες δαπάνες για την υγεία περίπου στο 6 τοις
εκατό του ΑΕΠ, και να βελτιώσουμε την στόχευση των κοινωνικών μας επιδομάτων.
Στο πρόγραμμα μας σκοπεύουμε να ολοκληρώσουμε αυτή την ατζέντα εργασίας, πραγματοποιώντας
συνολικά περίπου [3] τοις εκατό του ΑΕΠ σε πρόσθετες εξοικονομήσεις, ενώ θα
βελτιώσουμε τα κοινωνικά προγράμματα για αυτούς που τα έχουν περισσότερο
ανάγκη.
Ø Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Δεδομένου
του υψηλού μεριδίου συντάξεων στις δαπάνες της Ελληνικής κυβέρνησης, η μεγάλη εναπομείνασα
δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει κατ’ ανάγκη να περιλαμβάνει περαιτέρω
προσαρμογές των συντάξεων. Αυτό θα το κάνουμε με τρόπο που θα προστατεύονται οι
χαμηλοσυνταξιούχοι. Ως αρχικά μέτρα, για τη δημιουργία εξοικονομήσεων ύψους €300
εκατομμυρίων το 2012 θα: (i) υιοθετήσουμε ένα
σχέδιο νόμου για να μεταρρυθμίσουμε τις επικουρικές συντάξεις, και θα (ii)
επιφέρουμε αλλαγές στα συνταξιοδοτικά ταμεία με υψηλές μέσες συντάξεις που
λαμβάνουν υψηλές επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό. Στη συνέχεια, έως τα τέλη
Ιουνίου, θα εισάγουμε μεταρρυθμίσεις για να εξαλείψουμε τις ληξιπρόθεσμες
οφειλές και τα ελλείμματα στα ταμεία εφάπαξ.
Ø Δαπάνες υγείας.
Οι κύριοι στόχοι μας είναι να φέρουμε τις φαρμακευτικές δαπάνες πιο κοντά στα
επίπεδα των άλλων Ευρωπαϊκών κρατών και να συνεχίσουμε τη μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης
του συστήματος υγείας. Για το 2012, έχουμε θέσει ως στόχο την μείωση της
δημόσιας δαπάνης για εξω-νοσοκομειακά φάρμακα από το 1.9 στο 11/3
τοις εκατό του ΑΕΠ. Οι κύριες αρχικές ενέργειες περιλαμβάνουν: την προώθηση της
χρήσης γενόσημων (π.χ. μέσω υποχρεωτικής συνταγογράφησης με βάση την ενεργό
ουσία), την μείωση κατά 15% στη μέγιστη τιμή των γενόσημων φαρμάκων σε σχέση με
τα επώνυμα φάρμακα, την μείωση των περιθωρίων κέρδους των φαρμακείων, και την επέκταση
της κάλυψης των φαρμάκων για τα οποία ισχύει η συμμετοχή. Ένας αυτόματος
μηχανισμός επανείσπραξης θα εγγυάται ότι
η δαπάνη για εξω-νοσοκομειακά φάρμακα για την περίοδο 2012 – 2015 δεν θα
ξεπερνά τα όρια του προϋπολογισμού. Μέσω του νέου ταμείου υγείας ΕΟΠΥΥ, θα
ολοκληρώσουμε επίσης τις εισαγωγές νέων και πιο αποτελεσματικών ως προς το
κόστος συμβάσεων για ιατρούς και θα υιοθετήσουμε ενιαίους όρους για την αγορά
των υπηρεσιών υγείας. Για τον εξορθολογισμό του συστήματος και την εκμετάλλευση
των οικονομιών κλίμακας θα συγχωνεύσουμε όλα τα ταμεία υγείας με το ΕΟΠΥΥ και
θα μεταφέρουμε την ευθύνη του στο Υπουργείο Υγείας.
Ø Άλλα προγράμματα κοινωνικών
επιδομάτων. Το επίπεδο της δημόσιας δαπάνης της Ελλάδας (ως ποσοστό του
ΑΕΠ) παραμένει κατά πολύ πάνω από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Ως εκ τούτου θα
συνεχίσουμε την μεταρρύθμιση των προγραμμάτων κοινωνικών επιδομάτων και τη
διακυβέρνηση των προγραμμάτων κοινωνικής αρωγής και κοινωνικής ασφάλισης. Χρησιμοποιώντας
εξωτερική βοήθεια, θα αναλάβουμε μια εις βάθος αξιολόγηση των προγραμμάτων
κοινωνικών δαπανών με σκοπό τον καθορισμό επιπρόσθετων μέτρων ύψους [1] τοις
εκατό του ΑΕΠ που θα ληφθούν την περίοδο 2013- 2015. Η αξιολόγηση, η οποία θα ολοκληρωθεί
μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012, θα εντοπίσει προγράμματα τα οποία θα διακοπούν,
και ευκαιρίες εξορθολογισμού και ενίσχυσης των κύριων κοινωνικών προγραμμάτων
για την καλύτερη στήριξη των ατόμων που έχουν ανάγκη και παράλληλα τη μείωση
των μεταβιβάσεων σε άτομα που δεν τα έχουν ανάγκη.
· Αναδιάρθρωση της κυβερνητικής
λειτουργίας. Η ελληνική δημόσια διοίκηση είναι σε μεγάλο βαθμό
διασπασμένη, έχει δομές που αλληλοκαλύπτονται και έχει ελλιπή συντονισμό και ανεπαρκή
συστήματα πληροφορικής (ΙΤ). Προς αντιμετώπιση αυτών θα υλοποιήσουμε κάποιες
αρχικές δράσεις και θα καθορίσουμε βαθύτερες αλλαγές που θα εφαρμοστούν κατά τη
διάρκεια του προγράμματος:
Ø Προκαταρκτικές ενέργειες: Για να μπορέσουμε
να πετύχουμε τον δημοσιονομικό μας στόχο για το 2012, θα (i)
σε αναμονή της επερχόμενης αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης, θα περικόψουμε
τις λειτουργικές δαπάνες και τις επιλεγμένες επιδοτήσεις και μεταβιβάσεις στο
επίπεδο της κεντρικής κυβέρνησης κατά ένα επιπρόσθετο 0.2 τοις εκατό του ΑΕΠ
(σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του 2012) (ii)
θα μειώσουμε τις επιδοτήσεις για επενδύσεις και επενδυτικά προγράμματα χαμηλής
προτεραιότητας κατά 0.2 τοις εκατό του ΑΕΠ (σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό
του 2012) και (iii)
θα μειώσουμε τις στρατιωτικές δαπάνες κατά 0.15 τοις εκατό του ΑΕΠ.
Ø Βαθύτερη αναδιάρθρωση:
Μέχρι το τέλος-Ιουνίου 2012, θα ολοκληρώσουμε ένα σχέδιο για την αναδιάρθρωση των
κρατικών λειτουργιών και θα επιτύχουμε πρόσθετη εξοικονόμησης τουλάχιστον [1]
τοις εκατό του ΑΕΠ για την περίοδο 2013 - 15. Έμφαση θα δοθεί στο κλείσιμο και τη
μείωση του μεγέθους των φορέων της γενικής κυβέρνησης, στον εντοπισμό ευκαιριών
για ανάθεση εργασιών σε τρίτους, στον εντοπισμό πλεονάζοντος προσωπικού και στην
αναδιάρθρωση τόσο της κεντρικής όσο και της τοπικής δημόσιας διοίκησης. Το
σχέδιο θα περιλαμβάνει επίσης τον εξορθολογισμό των αμυντικών δαπανών (χωρίς να
πλήττονται οι αμυντικές δυνατότητες).
8. Οι
μεταρρυθμίσεις του φορολογικού συστήματος θα συμβάλλουν επίσης στην
δημοσιονομική προσαρμογή μέσω της διεύρυνσης της βάσης, και οι μεταρρυθμίσεις
θα έχουν επίσης ως στόχο την διευκόλυνση των μειώσεων των φορολογικών
συντελεστών χωρίς επιπτώσεις στα έσοδα.
· Φορολογική μεταρρύθμιση.
Σκοπός μας είναι να υιοθετήσουμε μια φορολογική μεταρρύθμιση με ουδέτερη
δημοσιονομική επίπτωση για την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, τη διεύρυνση
της φορολογικής βάσης ώστε να είναι δυνατή η μείωση επιλεγμένων φορολογικών
συντελεστών, και την αναδιάρθρωση του φορολογικού βάρος ανάμεσα στις φορολογικές
κλίμακες με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας. Θα
καθορίσουμε ένα πλήρες πρόγραμμα ενδιάμεσων σταδίων για την υιοθέτηση μιας
τέτοιας φορολογικής μεταρρύθμισης, συμπεριλαμβανομένης μιας αρχικής δημόσιας
διαβούλευσης, της αναθεώρησης από το προσωπικό της Ε.Ε./ΕΚΤ/ΔΝΤ και θα
ανακοινώσουμε μια επίσημη πρόταση προς συζήτηση. Η διαδικασία αυτή θα
ολοκληρωθεί με την κατάθεση στη Βουλή και την έγκριση της μεταρρύθμισης έως τον
Ιούνιο 2012. Το μεταρρυθμιστικό πακέτο θα περιλαμβάνει: (i)
την κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και την αντικατάστασή του με
απλούστερη νομοθεσία, (ii) την εξάλειψη ορισμένων
φοροαπαλλαγών και προνομιακών καθεστώτων, (iii)
την απλοποίηση του ΦΠΑ και της δομής του φορολογικού συντελεστή ιδιοκτησίας, (iv)
μια πιο ενιαία φορολογική αντιμετώπιση του ατομικού κεφαλαιακού εισοδήματος,
και (v)
ένα απλοποιημένο πρόγραμμα φορολόγησης ατομικού και εταιρικού εισοδήματος.
· Μεταρρυθμίσεις της φορολογικής διοίκησης.
Δεδομένης της χαμηλής είσπραξης φόρων σε σύγκριση με τις
άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, η στρατηγική προσαρμογής μας βασίζεται στην εισαγωγή
εκτενών μεταρρυθμίσεων στη φορολογική διοίκηση (δες Μέρος Β). Οι μεταρρυθμίσεις
αυτές θα διευκολύνουν μια πιο δίκαιη κατανομή του βάρους προσαρμογής ανάμεσα
στους φορολογούμενους. Στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου σχεδιασμού μας, τα οφέλη
από αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν εκτιμηθεί με συντηρητικό τρόπο και θεωρούμε ότι
θα πραγματοποιηθούν στο τέλος της περιόδου, και θα περιοριστούν στο 1 ½ τοις
εκατό του ΑΕΠ για τη περίοδο 2011 - 2015 και αναμένεται ότι θα πραγματοποιηθούν
μόνο από το 2013.
9. Έχουμε
δεσμευτεί να πετύχουμε τον δημοσιονομικό μας στόχο και είμαστε έτοιμοι να
λάβουμε διορθωτικά μέτρα στην περίπτωση υποαπόδοσης. Τα
διορθωτικά μέτρα, εάν κριθούν αναγκαία, θα περιλαμβάνουν πρόσθετες στοχευμένες
μειώσεις στο μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα και στις κοινωνικές δαπάνες
καθώς και στις αμυντικές δαπάνες. Παρομοίως, στη περίπτωση μιας διαρκούς υπέρ
απόδοσης η οποία θεωρηθεί μόνιμη, θα θέσουμε αυστηρότερους στόχους για το
έλλειμμα αλλά μπορεί επίσης να εξετάσουμε μια μείωση εισφορές κοινωνικής
ασφάλισης. Πρόθεσή μας είναι να διατηρήσουμε το σχετικό φορολογικό βάρος από
τους έμμεσους φόρους.
10. Για
να διασφαλίσουμε άμεσα οφέλη, θα υλοποιήσουμε αρκετές προαπαιτούμενες δράσεις, και
για να βοηθήσουμε την επακόλουθη παρακολούθηση του προγράμματος δημοσιονομικής
προσαρμογής, θα θέσουμε ορισμένα βασικά μέτρα ως διαρθρωτικά ορόσημα του
προγράμματος. Ως προαπαιτούμενες
ενέργειες για το πρόγραμμα θα: (i) εφαρμόσουμε πλήρως όλα
τα μέτρα της ΜΔΣ που έχουν καθυστερήσει (Παράρτημα 1), και θα (ii)
θέσουμε σε ισχύ και θα υλοποιήσουμε τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη
των στόχων δημοσιονομικού ελλείμματος για το 2012 (συμπεριλαμβανομένων και
επιπρόσθετων μόνιμων μέτρων από την πλευρά των δαπανών ύψους 325 δις ευρώ που
θα καθοριστούν σε συνεργασία με το προσωπικό των ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ) (Παράρτημα ΙΙ). Η
υιοθέτηση μιας φορολογικής μεταρρύθμισης με ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012 και η ολοκλήρωση της
λειτουργικής αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης και των κοινωνικών προγραμμάτων
που θα καθορίζουν, αντίστοιχα [1] και [1] τοις εκατό του ΑΕΠ σε πρόσθετα μέτρα,
προτείνονται ως διαρθρωτικά ορόσημα για το τέλος Ιουνίου 2012.
Β. Δημοσιονομικές Θεσμικές Μεταρρυθμίσεις
11. Η ενίσχυση των δημοσιονομικών θεσμών
είναι απώτερης σημασίας. Η Ελλάδα έχει υποφέρει πολλά
χρόνια από ένα ευρέως διαδεδομένο πρόβλημα μη πληρωμής φόρων, τη διάβρωση της
δίκαιης μεταχείρισης του συστήματος και την επιβολή μέτρων πολιτικής που είναι
ελάχιστα φιλικά προς την ανάπτυξη, όπως είναι οι υψηλοί συντελεστές
φορολόγησης. Εν τω μεταξύ, ο δημόσιος τομέας έχει προβλήματα με την έγκαιρη
πληρωμή των λογαριασμών του και τις επιστροφές φόρου, ανεβάζοντας το κόστος
προμηθειών και βλάπτοντας την ρευστότητα του εταιρικού τομέα. Για να μπει ένα
τέλος στις πρακτικές αυτές θα χρειαστεί μια βαθιά αναδιάρθρωση της διοίκησης
εσόδων και του συστήματος δημόσιας χρηματοπιστωτικής διοίκησης. Βεβαίως
πρόκειται για σύνθετες θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τα κέρδη τόσο από άποψης
υψηλότερων εσόδων και χαμηλότερων δαπανών μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε βάθος
χρόνου με αποφασιστικές προσπάθειες. Ως εκ τούτου, είμαστε αποφασισμένοι να
αναλάβουμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις επειγόντως.
12. Έχουμε δεσμευτεί να μεταρρυθμίσουμε
την διοίκηση των εσόδων μας. Δεν λειτουργεί στο
επίπεδο που χρειάζεται η Ελλάδα και θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί πλήρως.
Ξεκινήσαμε τη προσπάθεια αυτή και σημειώσαμε πρόοδο κατά τα τελευταία 2 έτη,
αλλά πρέπει να γίνουν πάρα πολλά ακόμη:
·
Η
ενίσχυση των εργασιών είναι η βραχυπρόθεσμη προτεραιότητα:
Ø Το σύστημα επίλυσης διαφορών.
Ως προκαταρκτικές δράσεις: (i) θα εγκρίνουμε την
νομοθεσία καθιστώντας αναγκαίο για τις μεγάλες φορολογικές υποθέσεις να εξαντλήσουν
την φάση διοικητικής διαφοράς πριν προχωρήσουν σε δικαστικές εφέσεις, (ii)
θα καταστήσουμε πιο περιοριστικούς τους
κανόνες για την παραίτηση της κατάθεσης πρόσβασης σε δικαστικές εφέσεις (με την
επιφύλαξη της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος), και (iii)
θα εκδώσουμε δευτεροβάθμια νομοθεσία που θα δίνει τη δυνατότητα της
πιστοποίησης φορολογικών διαιτητών, καθιστώντας το σύστημα διαιτησίας που
καθιερώθηκε το 2011 πλήρως λειτουργικό.
Ø Κάνοντας χρήση πρόσθετων εργαλείων. Θα
ενσωματώσουμε εργαλεία κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος στην στρατηγική μας
κατά της φοροδιαφυγής. Ως προκαταρκτικές μας ενέργειες θα: διευκρινίσουμε τους
κανόνες της Τράπεζας της Ελλάδας για τις υποχρεώσεις των χρηματοπιστωτικών
ιδρυμάτων να αναφέρουν στην Μονάδα Χρηματοπιστωτικών Πληροφοριών (FIU) συναλλαγές για τις οποίες υπάρχει υποψία ότι
έχουν σχέση με έσοδα από φοροδιαφυγή. Θα λάβουμε μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι
οι καταγγελίες που έχουν σχέση με απλήρωτα φορολογικά χρέη διαβιβάζονται για
δίωξη στην ΜΧΠ.
Ø Αναβάθμιση προσωπικού.
Με συνέπεια προς τα επιχειρησιακά μας σχέδια, έως τον Απρίλιο, θα ολοκληρώσουμε
την εκ νέου αξιολόγηση και πρόσληψη 1.000 ελεγκτών και θα φέρουμε σταδιακά τον
αριθμό ελεγκτών στους 2.000 (με συνέπεια προς τους κανόνες εξόδου και πρόσληψης
του δημόσιου τομέα). Για τους υφιστάμενους υπαλλήλους, θα καθιερώσουμε ένα
επίσημο πλαίσιο για την επιθεώρηση της επίδοσης το οποίο θα δίνει αναλυτικά
τους στόχους βάσει των οποίων θα αξιολογείται η επίδοση των διευθυντών. Το
πλαίσιο θα είναι λειτουργικό μέχρι το Ιούνιο 2012. Σκοπεύουμε να
αντικαταστήσουμε τους διευθυντές οι οποίοι έχουν σημειώσει μικρότερη απόδοση
από αυτή των στόχων τους.
Ø Μέτρα κατά της διαφθοράς.
Έως το τέλος Ιουνίου 2012, θα συστήσουμε τις υπηρεσίες εσωτερικών υποθέσεων που
καθιερώθηκαν με το Νόμο 3943 / 2011 και θα μεταρρυθμίσουμε το ρόλο της μονάδας
χρηματοπιστωτικής επιθεώρησης ώστε να περιοριστεί το επίκεντρο του στην
διοίκηση εσόδων. Σκοπεύουμε επίσης να βελτιώσουμε το σύστημα για να
προστατεύσουμε όσους καταγγέλλουν περιπτώσεις διαφθοράς στην φορολογική
διοίκηση και να εισάγουμε διαδικασίες για την εναλλαγή διευθυντών και να
θέσουμε στόχους για έλεγχο και δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων των υπαλλήλων
της φορολογικής διοίκησης. Έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα ετοιμάσουμε ένα πλήρες
σχέδιο κατά της διαφθοράς.
·
Σε
βάθος χρόνου, θα πρέπει να αναδιαρθρώσουμε την διοίκηση
ώστε να δημιουργηθεί μια διοίκηση ανεξάρτητη αλλά με υποχρέωση λογοδοσίας με
μια λειτουργική οργάνωση το κέντρο της οποίας είναι ένα ισχυρό αρχηγείο. Προς
το σκοπό αυτό, οι προτεραιότητες μας για το 2012 περιλαμβάνουν:
-
Καθιέρωση
επιτελικών μονάδων κλειδί. Οι κύριες μονάδες έχουν συσταθεί,
συμπεριλαμβανομένης της μονάδας μεγάλων φορολογούμενων, της μονάδας συλλογής
χρεών και του τμήματος ελέγχου. Κοιτώντας μπροστά, η προτεραιότητα μας είναι η
οικοδόμηση της παραγωγικής ικανότητας των σχετικών μονάδων. Το 2012, έως το
δεύτερο τρίμηνο, θα ολοκληρώσουμε τον διπλασιασμό της παραγωγικής ικανότητας
ελέγχου της μονάδας μεγάλων φορολογουμένων.
-
Ενοποίηση
των εργασιών φορολογικής διοίκησης.
Σκοπεύουμε
να κλείσουμε ένα σύνολο 200 υποχρησιμοποιούμενων τοπικών εφοριών έως τον
Δεκέμβριο 2012.
-
Εξασφάλιση μεγαλύτερου ελέγχου των
τοπικών εφοριών.
Έως
το τέλος Μαρτίου 2012 το αρχηγείο GSTC θα θέσει
επιχειρησιακούς στόχους για τις κατά τόπους εφορίες σε σχέση με τις κύριες
δραστηριότητες όπου συμπεριλαμβάνονται οι έλεγχοι, η επίλυση διαφορών, η
κατάθεση και οι στόχοι επίδοσης για τους τοπικούς διευθυντές βάσει των οποίων
θα αξιολογούνται. Το αρχηγείο GSTC θα έχει λάβει νόμιμες
εξουσίες για να κατευθύνει πως θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι πόροι των κατά
τόπους εφοριών. Παράλληλα, η είσπραξη των μεγάλων οφειλών θα τεθεί υπό
απευθείας κεντρικό έλεγχο και θα ενοποιούνται στις 35 μεγαλύτερες εφορίες. Η
επεξεργασία όλων των πληρωμών φόρου στις κατά τόπους εφορίες θα σταματήσει έως
το τέλος Σεπτεμβρίου 2012 και θα αντικατασταθεί με υποχρεωτικά τραπεζικά
εμβάσματα, και πληρωμές σε τράπεζες ή τοπικά κέντρα δημοσίων υπηρεσιών.
-
Βήματα
προς την ανεξαρτησία. Έως το τέλος Μαρτίου, θα διορίσουμε ως Γενικό Γραμματέα
της διοίκησης εσόδων, ένα άτομο με άψογο επαγγελματική πορεία επιτευγμάτων
φορολογικής συμμόρφωσης και σημαντική εμπειρία σε φορολογικά θέματα. Προς
στήριξη της ανεξάρτητης λήψης αποφάσεων, θα μεταβιβάσουμε από το υπουργικό στο
διοικητικό επίπεδο, μέσω Υπουργικής απόφασης τον έλεγχο των βασικών
επιχειρηματικών δραστηριοτήτων την διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού,
διασφαλίζοντας συγχρόνως ότι οι δραστηριότητες του αρχηγείου φορολογικής
διοίκησης θα ελέγχεται εξωτερικά.
·
Η
είσπραξη των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης θα ενισχυθεί. Θα
αναλάβουμε την διεξαγωγή μιας εις βάθος επιθεώρησης των σημερινών πρακτικών
είσπραξης και εφαρμογής, με τη χρήση εξωτερικής βοήθειας. Ένα πλήρως αρθρωμένο
σχέδιο μεταρρύθμισης θα αναπτυχθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2012, το οποίο
μεταξύ των άλλων, θα θέσει ένα χρονοδιάγραμμα και θα ορίσει τα ενδιάμεσα μέτρα
για τη πλήρη ενοποίηση των εισπράξεων από φόρους και εισφορές. Βραχυπρόθεσμα,
προκειμένου να αναχαιτισθούν μεγάλα πρόσφατα προβλήματα με την είσπραξη
κοινωνικών ασφαλίσεων, έως το Μάρτιο 2012 θα επεκτείνουμε τις μηνιαίες δηλώσεις
σε ένα ευρύτερο φάσμα φορολογουμένων, θα ενοποιήσουμε την είσπραξη οφειλών
φόρου και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης των μεγαλύτερων φοροοφειλετών, θα
θεσπίσουμε τη διενέργεια κοινών ελέγχων φόρου και εισφορών κοινωνικής
ασφάλισης, θα αυξήσουμε τον αριθμό των επιθεωρήσεων και θα καθιερώσουμε στόχους
για τους επιθεωρητές .
·
Η
κυβέρνηση αναλαμβάνει να εφαρμόσει πλήρως τον φορολογικό κώδικα και να
εγκαταλείψει κάθε φορολογική αμνηστία. Δεσμευόμαστε να μην
εφαρμόσουμε κάποιες νέες ή να παρατείνουμε όποιες αμνηστίες ή προγράμματα
κινήτρων υπάρχουν για την είσπραξη φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Δεδομένης της σημασίας που δίνεται στην αλλαγή αυτού του καθεστώτος, θα
τροποποιήσουμε τον νόμο 4038/2012 για να
εξαλείψουμε την παράταση των χρόνων πληρωμής φορολογικών χρεών και
ληξιπρόθεσμων συνδρομών κοινωνικής ασφάλισης και την αναστολή της ποινικής
δίωξης και το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων.
11. Είμαστε αποφασισμένοι να
διασφαλίσουμε πιο στενό έλεγχο όλων των κρατικών δαπανών και να εμποδίσουμε τη
σώρευση καθυστερουμένων. Αυτό θα χρειαστεί βελτίωση του κάθε
βήματος της διαδικασίας των δαπανών μας: διαδικασίες οικονομικού
προγραμματισμού, έλεγχοι δαπανών βάσει δέσμευσης και δημοσιονομική αναφορά και
παρακολούθηση και έλεγχος του προϋπολογισμού.
- Οικονομικός προγραμματισμός: Για την βελτίωση του οικονομικού
προγραμματισμού τόσο στους μεσοπρόθεσμους όσο και στους βραχυπρόθεσμους
ορίζοντες: (i)
θα εκδώσουμε μια εγκύκλιο κατά το Q1 2012 με την οποία
ρυθμίζεται το ημερολόγιο, οι καταληκτικές ημερομηνίες και ο ρόλος όλων των
ιδρυμάτων στην διατύπωση του επόμενου MTFS (καλύπτοντας το 2012 –
2016) και (ii)
θα ψηφίσουμε την νομοθεσία και τους κανονισμούς έως τον Οκτώβριο 2012 για την
δευκόλυνση των διαδικασιών υποβολής και έγκρισης των συμπληρωματικών
προϋπολογισμών εντός του έτους.
- Έλεγχοι δαπανών: Μόλις έχουν καθορισθεί πλήρως, οι έλεγχοι δαπανών
με βάση τη δέσμευση και η αρχιτεκτονική που τους συνοδεύει θα μας βοηθήσει να
αποτρέψουμε τις μονάδες, τόσο στο κεντρικό όσο και στο αποκεντρωμένο επίπεδο,
από την υπερβολική σπατάλη των προϋπολογισμών τους. Υπάρχουν δύο βραχυπρόθεσμα
θέματα, και ένα σύνολο επόμενων μέτρων για το υπόλοιπο του προγράμματος:
- Μητρώα δέσμευσης: Έως τον Μάρτιο 2012 θα ξεκινήσουμε να
επεκτείνουμε τα μητρώα προς κάλυψη του προϋπολογισμού επενδύσεων. Έως τον
Ιούνιο 2012, θα αυξήσουμε τον αριθμό των πλήρως λειτουργικών μητρώων δέσμευσης
που αναφέρουν στο e-portal του υπουργείου
οικονομικών έως το 70 τοις εκατό των μονάδων δαπάνης, συμπεριλαμβανομένων σε
τοπικές αυτοδιοικήσεις, ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, ΝΠΙΔ,και νοσοκομεία. Θα
θεσπίσουμε επίσης κυρώσεις με συνέπεια (όταν απαιτείται) για να βελτιώσουμε την
αναφορά δεδομένων από τα μητρώα δέσμευσης και θα επεκτείνουμε το περιεχόμενο
του συστήματος αναφοράς e-portal
ώστε να περιλαμβάνεται όλος ο κύκλος δαπάνης (πχ. κατανομές που αποδεσμεύτηκαν
σωρευτικά, δεσμεύσεις που έγιναν, τιμολόγια που ελήφθησαν και πληρωμές που
έγιναν στο τέλος κάθε μήνα).
- Οικονομικοί Υπεύθυνοι. Διορίσαμε μόνιμους οικονομικούς υπεύθυνους
σε όλα τα επιτελικά υπουργεία. Οι αξιωματούχοι θα έχουν την ευθύνη της
χρηματοπιστωτικής διοίκησης των επιτελικών υπουργείων, συμπεριλαμβανομένου του
σχηματισμού προϋπολογισμού, τους ελέγχους δαπανών και της αναφοράς δεδομένων.
Οι οικονομικοί υπεύθυνοι θα έχουν την
υποχρέωση να υιοθετούν και να εφαρμόζουν τα νέα οργανωτικά σχέδια για τις
διευθύνσεις τους μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012.
- Αναθεωρημένες διαδικασίες ελέγχου. Κοιτώντας μπροστά, θα εστιάσουμε
στην προοδευτική μεταφορά της χρηματοπιστωτικής ευθύνης στους οικονομικούς
υπεύθυνους και την μεταρρύθμιση των ελειτουργιών των γραφείων
χρηματοοικονομικού ελέγχου στα συναρμοδια Υπουργεία και στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Αυτό θα σημαίνει μια μεταστροφή από προληπτικούς ελέγχους προς ποιοτικούς
ελέγχους εκ των υστέρων και την αναδιαμόρφωση των χρηματοπιστωτικών
πληροφοριακών μας συστημάτων .
- Δημοσιονομική αναφορά. Πιο ενιαίες, έγκαιρες και ακριβείς εκθέσεις
θα μας βοηθήσουν να παρακολουθούμε καλύτερα την εκτέλεση του προϋπολογισμού και
να εντοπίζουμε τα προβλήματα νωρίς. Για τον σκοπό αυτό, το 2012: (i)
θα επεκτείνουμε τη βάση δεδομένων μας για ληξιπρόθεσμα ώστε να συμπεριλαμβάνουν
επιστροφές φόρου, και καθιέρωση προτύπων για την επεξεργασία και εξόφληση τους
(έως τον Σεπτέμβριο 2012), (ii) θα καταστήσουμε
λειτουργική έως το τέλος Μαρτίου την διυπουργική επιτροπή για την
παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αναφορά για την εφαρμογή του κοινωνικού
προϋπολογισμού, και (iii) θα επεκτείνουμε τα προσφάτως εγκαταστημένα σε πιλοτική
βάση συστήματα πληροφορικής για τη συλλογή με περισσότερες λεπτομέρειες
δεδομένων εσόδων και δαπανών από τις οντότητες του γενικού κράτους (το νέο
σύστημα θα καλύψει άνω του 90 τοις εκατό των δαπανών έως το τέλος Ιουνίου
2012).
- Εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων. Αναμένουμε ότι θα εκκαθαριστούν τα
υφιστάμενα ληξιπρόθεσμα μας σε ευθυγράμμιση με τη χρηματοδότηση του
προγράμματος που διατίθεται. Ο προϋπολογισμός του 2012 περιλαμβάνει μια
κατανομή του προϋπολογισμού με βάση το προϊόν φορολογίας τέλους 2011 και οι
προϋποθέσεις πρόσβασης σε αυτό θα περιλαμβάνουν την επαλήθευση των απαιτήσεων
ληξιπρόθεσμων, την συμμόρφωση με τις βασικές μεταρρυθμίσεις χρηματοπιστωτικής
διοίκησης (όπως περιγράφονται άνω) και ότι τα επιτελικά υπουργεία και οι φορείς
γενικής κυβέρνησης που ζητούν πρόσβαση
έχουν επιδείξει ότι δεν έχουν συγκεντρώσει περισσότερα ληξιπρόθεσμα και έχουν
αναφέρει τουλάχιστον 3 μήνες σταθερά δεδομένα από τα μητρώα δέσμευσης.
13. Θα ενισχύσουμε περαιτέρω την Ελληνική Στατιστική υπηρεσία, Ελ.Στατ. Θα
αναθεωρήσουμε τον νόμο περί στατιστικών προκειμένου να αναθεωρήσουμε τους
κανόνες διακυβέρνησης της ΕΛΣΤΑΤ. Ο νόμος θα καθιερώσει το Συμβούλιο της
Ελ.Στατ. ως συμβουλευτικό, και θα διευκρινίσει την αρμοδιότητα του προέδρου της
Ελ.Στατ ως το ανώτατο διευθυντικό στέλεχος και συντονιστή του εθνικού
στατιστικού συστήματος.
14. Κάνουμε προκαταρκτικές ενέργειες για να διασφαλίσουμε πρώιμα κέρδη και
να εντοπίσουμε την πρόοδο κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Ως προκαταρκτικές ενέργειες για το
πρόγραμμα, θα: (i) πετύχουμε τους στόχους της εκτέλεσης της διοίκησης
εσόδων τέλους 2011 οι οποίοι δεν έχουν επιτευχθεί ακόμη, συμπεριλαμβανομένων
ελέγχων πλήρους φάσματος και ΦΠΑ των μεγάλων φορολογουμένων, και (ii) θα ψηφίσουμε νομοθεσία
για την εφαρμογή μέτρων προς ενίσχυση των επιχειρήσεων της φορολογικής
διοίκησης (Παράρτημα ΙΙΙ). Κοιτώντας μπροστά, θα παρακολουθήσουμε τους
τριμηνιαίους ποσοτικούς δείκτες επίδοσης για την διοίκηση εσόδων και δημόσιων
οικονομικών (δες το Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης για μια πλήρη περιγραφή των
δεικτών. Οι στόχοι για το τέλος Ιουνίου και τέλος Δεκεμβρίου προτείνονται ως
διαρθρωτικά ορόσημα. Πέρα των σχετικών δεικτών, ένα πρόσθετο διαρθρωτικό ορόσημο θα εστιάσει στην
ολοκλήρωση της στρατηγικής για την ενίσχυση των εισπράξεων των κοινωνικών
ασφαλίσεων.
Γ. Πολιτικές Χρηματοπιστωτικού τομέα
3. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να παράσχει την στήριξη που
απαιτείται για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ο
συνδυασμός της ύφεσης που βαθαίνει και της αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους θα
χρειαστεί πρόσθετη στήριξη από την κυβέρνηση για να διασφαλιστεί η καλή
κατάσταση του τραπεζικού συστήματος και να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των
καταθετών. Θα χρειαστούν καλά στοχευμένες δράσεις ανακεφαλαιοποίσης και
αποφασιστικότητα μαζί με αλλαγές του νόμου για να διευκολυνθεί ή στρατηγική και
να βελτιωθεί το πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής εποπτείας. Μαζί με τις δράσεις
που αναφέρονται, οι Ελληνικές αρχές προτίθενται να στηρίξουν την ρευστότητα του
τραπεζικού συστήματος και να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο και καλά κεφαλαιοποιημένο
τραπεζικό τομέα που θα μπορεί να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη και την
βιώσιμη ανάπτυξη. Οι καταθέτες θα είναι προστατευμένοι.
4. Η στρατηγική μεταρρύθμισης του τραπεζικού τομέα
αποτελείται από ορισμένα θεμελιώδη στοιχεία:
·
Μια
αποτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών: Όλες οι τράπεζες θα πρέπει να πετύχουν μια
βασική αναλογία κεφαλαίου πρώτου βαθμού που ορίζεται στο 9 τοις εκατό έως το
τέλος Σεπτεμβρίου, φτάνοντας στο 10 τοις εκατό τον Ιούνιο 2013. Η ΤτΕ με την
στήριξη εξωτερικών συμβούλων θα αναλάβει την αποτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών
της τράπεζας (προκαταρκτική ενέργεια). Η εκτίμηση αυτή θα βασίζεται, μεταξύ των
άλλων, στα αποτελέσματα από την δανειακή διαγνωστική άσκηση BlackRock,
τον αντίκτυπο του PSI και τα επιχειρησιακά σχέδια που έχουν υποβάλλει οι
τράπεζες. Παράλληλα, οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών θα καθορίζονται στη
βάση μιας απαίτησης όπως διατηρηθεί μια αναλογία 7 τοις εκατό του βασικού
κεφαλαίου πρώτου βαθμού στο πλαίσιο υπό τριετές ακραίο δυσμενές σενάριο
(απαιτήσεις Πυλώνα ΙΙ ). Βάσει αυτών των κεφαλαιακών αναγκών που αναγνωρίζονται
από την Τράπεζα της Ελλάδας, οι τράπεζες θα αναθεωρήσουν τα επιχειρησιακά τους
σχέδια και θα υποβάλλουν σχέδια για αύξηση κεφαλαίων.
·
Παράλληλα,
θα διεξαχθεί μια στρατηγική αποτίμηση του τραπεζικού τομέα.
Σε διαβούλευση με την
ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ, η Τράπεζα της Ελλάδας θα διεξάγει μια λεπτομερή και αυστηρή
αποτίμηση της κάθε τράπεζας με τη χρήση ενός συνόλου ποσοτικών και ποιοτικών
κριτηρίων. Τα κριτήρια θα περιλαμβάνουν με ενδεικτικούς και όχι περιοριστικούς
όρους: την καλή κατάσταση και προθυμία των μετόχων να εισφέρουν νέα κεφάλαια,
την ποιότητα της διοίκησης και τα συστήματα διοίκησης κινδύνου, μετρικές
κεφαλαίου, ρευστότητας και αποδοτικότητας (κοιτώντας τόσο προς τα εμπρός όσο
και προς τα πίσω), τις καθορισμένες στη Τράπεζα της Ελλάδας τιμές τραπεζικών
κινδύνων και ένα βιώσιμο επιχειρησιακό μοντέλο. Η αποτίμηση θα ολοκληρωθεί έως
το τέλος Μαρτίου (προτείνεται ως διαρθρωτικό ορόσημο)
·
ΑΤΕ:
Με βάση την τρέχουσα εργασία των εν ενεργεία εταιρειών
εξωτερικού ελέγχου, θα ολοκληρώσουμε μια μελέτη για το πώς θα πρέπει να
προσφωνηθεί η ΑΤΕ (ως προκαταρκτική
ενέργεια). Η αποτίμηση αυτή θα περιγράφει τις νομικές, λειτουργικές και
οικονομικές πτυχές των διαφόρων λύσεων και θα παρουσιάσει τα έξοδα που
συνδέονται με αυτές.
·
Αναδιάρθρωση
κεφαλαιακής δομής και ενέργειες εξυγίανσης
- Θα δοθεί χρόνος στις τράπεζες να συγκεντρώσουν κεφάλαιο
στην αγορά. Βάσει μιας αποτίμησης της βιωσιμότητας και των σχεδίων
άντλησης κεφαλαίων, η Τράπεζα της Ελλάδας θα ανακοινώσει στις τράπεζες μέχρι το
τέλος Απριλίου, συγκεκριμένες καταληκτικές ημερομηνίες για να συγκεντρώσουν
κεφάλαιο στην αγορά. Οι καταληκτικές ημερομηνίες για την συγκέντρωση κεφαλαίου
θα οριστούν για κάθε τράπεζα για κάθε περίπτωση χωριστά – με μέγιστη διάρκεια
έως το τέλος Σεπτεμβρίου – λαμβάνοντας υπόψη το ρυθμιστικό πλαίσιο και τις
απαιτήσεις που ορίζει η Επιτροπή της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς.
- Τράπεζες οι οποίες υποβάλλουν βιώσιμα σχέδια
αύξησης κεφαλαίου θα έχουν την δυνατότητα να λάβουν δημόσια στήριξη με τρόπο ο
οποίος διατηρεί τα κίνητρα του ιδιωτικού τομέα να βάλουν κεφάλαια και ως εκ
τούτου να μειωθεί το βάρος για τους φορολογούμενους. Ειδικότερα οι τράπεζες θα
μπορούν να έχουν πρόσβαση σε κεφάλαιο από το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοοικονομικής
Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) μέσω κοινών μετοχών και μετατρέψιμων υπό αίρεση ομολογιών.
Θα εξασφαλίσουμε ώστε οι
Ελληνικές τράπεζες να έχουν αυτονομία τόσο αυτοδικαίως (dejure)
όσο και εκ των πραγμάτων (de facto).
Τα δικαιώματα ψήφου του ΕΤΧΣ για τις κοινές μετοχές που κρατά θα περιορίζονται
αυστηρά σε συγκεκριμένες στρατηγικές αποφάσεις (εκτός εάν η ιδιωτική συμμετοχή
με τη μορφή κοινών μετοχών είναι κάτω από ένα συγκεκριμένο ελάχιστο ποσοστό των
συνολικών κεφαλαιακών αναγκών της τράπεζας). Το ποσοστό αυτό θα οριστεί στο
στον τροποποιημένο νόμο του ΕΤΧΣ. Οι μετοχές και / ή τα δικαιώματα ψήφου που
αποκτά το ΕΤΧΣ δεν θα μεταβιβάζονται ούτε θα πωλούνται σε κάποια άλλη οντότητα
που έχει σχέση με το κράτος με καμία μορφή. Θα δίνονται κίνητρα σε ιδιώτες
μετόχους να αγοράσουν μετοχές που κρατά το ΕΤΧΣ. Μια υπουργική απόφαση η οποία
συμφωνείται σε συνεννόηση με την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ θα παρέχει τα τεχνικά
στοιχεία του πλαισίου αναδιάρθρωσης κεφαλαίου των τραπεζών, το οποίο
ενσωματώνει τις σχετικές αρχές, έως το τέλος Μαρτίου 2012 (προτάθηκε ως διαρθρωτικό ορόσημο).
- Τράπεζες οι οποίες δεν υποβάλλουν βιώσιμα σχέδια
άντλησης κεφαλαίου και δεν αντλούν τα
κεφάλαια που απαιτούνται για να εκπληρωθούν οι ρυθμιστικές απαιτήσεις εντός της
προθεσμίας που ορίστηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας θα
εκκαθαριστούν με μεθοδικό τρόπο στο χαμηλότερο δυνατόν κόστος για το Κράτος, με
τρόπο ο οποίος διασφαλίζει την χρηματοπιστωτική σταθερότητα και που ακολουθεί
το γενικό στρατηγικό σχέδιο για εκκαθαρισμένα τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία.
Οι επιλογές λύσης θα περιλαμβάνουν εργαλεία τα οποία διατίθενται στο πλαίσιο
του νόμου όπως, μεταξύ των άλλων, της αγοράς και ανάληψης (εντολή μεταβίβασης),
του μεταβατικού πιστωτικού ιδρύματος (τράπεζες γέφυρα), και της τακτικής
εκκαθάρισης.
Συνέχιση. Για να διασφαλιστεί η
καλή κεφαλαιοποίηση του συστήματος, , η Τράπεζα της Ελλάδας μέχρι το τέλος
Ιουνίου 2013 θα διεξάγει μια νέα άσκηση μέτρησης κινδύνου σε ακραίες
καταστάσεις, βάσει των δεδομένων του τέλους 2012, με τη χρήση της μεθοδολογίας
που καθορίστηκε σε διαβούλευση με την ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ (προτάθηκε ως διαρθρωτικό ορόσημο).
18. Θα θεσπίσουμε νομοθεσία προς στήριξη της στρατηγικής μας για την ανακεφαλαιοποίηση
και την εξυγίανση των τραπεζών (προκαταρκτική ενέργεια):
·
Απαιτήσεις
κεφαλαιακής επάρκειας. Ο τραπεζικός νόμος (3601) θα
τροποποιηθεί για να δώσει την δυνατότητα στην Τράπεζα της Ελλάδας να θέσει νέα
τραπεζικά πρότυπα κεφαλαίου μέσω της ρύθμισης, και η Τράπεζα της Ελλάδας θα
εισάγει νέα ρύθμιση για να προγραμματίσει τα στάδια στις προβλεπόμενες αυξήσεις
απαιτήσεων του Core Tier 1 .
·
Τεχνικές
πτυχές της αξυγίανσης των τραπεζών Οικοδομώντας πάνω σε
πρόσφατες αλλαγές του πλαισίου εξυγίανσης των τραπεζών και την εμπειρία που έχει
αποκτηθεί μέχρι τώρα, θα διευκρινίσουμε τις διαδικασίες και τις ευθύνες για την
εκτίμηση ενεργητικού και παθητικού και ως εκ τούτου για τον εναρκτήριο
ισολογισμό των μεταβατικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Επίσης θα ενισχύσουμε το
πλαίσιο ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι μελλοντικές εξυγιάνσεις χρησιμοποιούν
αρχικά συντηρητικές εκτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού των
τραπεζών που έχουν πτωχεύσει, βάσει μιας δίκαιης αξίας, και συνεπώς
επιτρέποντας για μια σωστή και δέουσα επιμέλεια και επανεκτίμηση συνοδευόμενες
από συμπληρωματικές μεταφορές περιουσιακών στοιχείων εντός ορισμένης χρονικής
περιόδου. Θα εντοπίσουμε επίσης τα νομοθετικά εμπόδια σε μια ευέλικτη διαχείρηση
των συμβάσεων απασχόλησης στο πλαίσιο εξυγίανσης των τραπεζών και θα
υιοθετήσουμε τις αναγκαίες νομοθετικές αλλαγές για να τα απομακρύνουμε.
·
Πλαίσιο
ανακεφαλαιοποίησης. Ο νόμος του ΕΤΧΣ θα τροποποιηθεί για να επιτραπεί η χρήση
μετατρέψιμων ομολογιών υπό αίρεση και η πρόβλεψη περιορισμών στα δικαιώματα
ψήφου του ΕΤΧΣ για μια περίοδο 5 ετών. Τα δικαιώματα ψήφου του ΕΤΧΣ για τις
κοινές μετοχές που κρατά θα εξαρτηθούν από το μέγεθος εισφοράς κεφαλαίου από
τους ιδιώτες επενδυτές μέσω κοινών μετοχών. Εάν η σχετική εισφορά είναι κάτω
από ένα δεδομένο ελάχιστο ποσοστό των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών μιας
τράπεζας (όπως θα καθοριστεί στο νόμο του ΕΤΧΣ) το ΕΤΧΣ θα έχει πλήρη
δικαιώματα ψήφου. Το ΕΤΧΣ θα κρατήσει τις μετοχές του για μια περίοδο δύο ετών,
με τη δυνατότητα επιμήκυνσης δύο πρόσθετων ετών για οικονομικούς λόγους και λόγους
σταθερότητας της αγοράς. Εάν αντί αυτού η σχετική ιδιωτική εισφορά είναι
μεγαλύτερη του σχετικού ποσοστού, τα δικαιώματα ψήφου του ΕΤΧΣ θα περιορίζονται
αυστηρά σε συγκεκριμένες στρατηγικές αποφάσεις. Στην περίπτωση αυτή, το νομικό
πλαίσιο θα αναθεωρηθεί ώστε να επιτραπεί στο ΕΤΧΣ να κρατά μετοχές για 5
χρόνια.
·
Πλαίσιο
εξυγίανσης. Θα εισάγουμε έναν σαφή διαχωρισμό των λειτουργιών
εποπτείας, εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης. Συγκεκριμένα, το νομικό πλαίσιο θα
παραχωρεί τις ευθύνες της εξυγίανσης σε ένα αυτόνομο τμήμα της ΤτΕ και οι
ευθύνες αναδιάρθρωσης (που θα αφορούν στη διαχείρηση όλων των προσωρινών
πιστωτικών ιδρυμάτων) στο ΕΤΧΣ. Για ότι αφορά τα μεταβατικά πιστωτικά ιδρύματα,
η Τράπεζα της Ελλάδας θα συνεχίσει να επιδιώκει τον ρόλο της για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ιδιαιτέρως μέσω
της εποπτικής της εξουσίας, ενώ το ΕΤΧΣ θα συνεχίσει να στοχεύει στην
διασφάλιση των επενδύσεων της.
19. Το κράτος θα διασφαλίσει ότι διατίθεται επαρκής
χρηματοδότηση για την κάλυψη των αναγκών της ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης.
Το συνολικό κόστος ανακεφαλαιοποίησης
και εξυγίανσης των τραπεζών εκτιμάται στο ποσό των €[ΧΧ] δισεκατομμυρίων. Τα
στάδια θα καθοριστούν αφού ληφθεί υπόψη το αναμενόμενο χρονοδιάγραμμα για την εξυγίανση
και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, και τις απαιτήσεις για συνεχιζόμενη
στήριξη ρευστότητας από την ΕΚΤ. Τα ποσά που θα προέρχονται από τις
εκταμιεύσεις του προγράμματος θα κατατίθενται στο ειδικό λογαριασμό
αποκλειστικά για το ΕΤΧΣ.
20. Δεσμευόμαστε να διατηρούμε συνεχή πρόσβαση σε
ρευστότητα από την κεντρική τράπεζα. Η Τράπεζα της Ελλάδας,
ως μέλος του Ευρωσυστήματος, είναι έτοιμη να εκταμιεύσει επαρκή στήριξη
ρευστότητας με έγκαιρο τρόπο. Η επαρκής στήριξη ρευστότητας βραχυπρόθεσμα
πρέπει να είναι συνεπής με τα σχέδια μείωσης της εξάρτισης τραπεζών από την έκτακτη στήριξη εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας
μεσοπρόθεσμα. Για τον σκοπό αυτό, τα μεσοπρόθεσμα χρηματοδοτικά σχέδια θα
επικαιροποιηθούν μετά την ολοκλήρωση της άσκησης ανακεφαλαιοποίησης και
εξυγίανσης για να διασφαλίστεί ότι η σταδιακή απελευθέρωση της έκτακτης
στήριξης ρευστότητας προχωρά με ένα ρυθμό ο οποίος είναι συνεπής με το
μακροοικονομικό, δημοσιονομικό και χρηματοπιστωτικό πλαίσιο του προγράμματος.
21. Το κράτος θα θεσπίσει νομοθεσία για να ενισχυθούν οι
ρυθμίσεις της διακυβέρνησης σε φορείς χρηματοπιστωτικής εποπτείας
(προκαταρκτική ενέργεια):
·
Ταμείο
Ελληνικής Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας:
Ø Θα
αναθεωρήσουμε το νομικό πλαίσιο για να διευκρινίσουμε ότι το ΕΤΧΣ θα έχει δύο
τμήματα, υπεύθυνα για αυτόνομες λειτουργίες:
o
Ένα τμήμα με την ευθύνη της διαχείρισης του ιδιοκτησιακού
του συμφέροντος σε τράπεζες εκ μέρους της Κυβέρνησης. Με την ιδιότητα αυτή, η
εντολή του θα είναι να διασφαλίζει ότι οι τράπεζες που είναι κάτω από την διαχείριση
του λειτουργούν σε εμπορική βάση και επαναφέρονται σε τμήμα του Ελληνικού
χρηματοπιστωτικού τομέα ο οποίος λειτουργεί καλά και είναι επικερδής, οι οποίες
θα μπορούν στο τέλος να επιστραφούν σε ιδιωτική ιδιοκτησία με ανοιχτό και διαφανή
τρόπο.
o
Ένα τμήμα για την
διαχείριση των μεταβατικών πιστωτικών ιδρυμάτων (bridge banks)
που θα συσταθεί μετά την εξυγίανση των μη βιώσιμων τραπεζών. Θα αναλάβει τον
ρόλο αυτό με τρόπο που είναι αποτελεσματικός ως προς το κόστος, βάσει μιας συνολικής
στρατηγικής η οποία συμφωνείται από την ΤτΕ, το ΥΠΟΙΚ και το ΕΤΧΣ και σε
συμμόρφωση προς τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενίοτε,
η λειτουργία αυτή μπορεί να χρειάζεται χρηματοδότηση για να επιτευχθεί ο αναδιαρθρωτικός
του ρόλος. Η σχετική χρηματοδότηση θα μειωθεί, είτε εν μέρει είτε εξ ολοκλήρου
από μια εισφορά από τον Κλάδο Καταθέτων του ΚΕΤΕ στον βαθμό των υποχρεώσεων του
για την ασφάλιση των καταθέσεων.
Ø Θα
αναθεωρήσουμε το νομικό πλαίσιο ώστε να αλλάξει η διοικητική δομή του ΕΤΧΣ για
να περιλαμβάνει ένα Γενικό Συμβούλιο και μια Εκτελεστική Επιτροπή:
o
Το Γενικό Συμβούλιο θα έχει πέντε μέλη: δύο μέλη,
συμπεριλαμβανομένου ενός Προέδρου με σχετική διεθνή εμπειρία στο τραπεζικό
τομέα, ένα άλλο μέλος, έναν εκπρόσωπο από το ΥΠΟΙΚ και ένα μέλος που έχει
προταθεί από την ΤτΕ. Όλα τα μέλη θα διοριστούν από τον Υπουργό Οικονομικών με
την έγκριση του Euro Working Group
(EWG),
εκτός από τον εκπρόσωπο από το ΥΠΟΙΚ και τον άτομο που προτείνει η ΤτΕ. Η ΕΕ
και η ΕΚΤ, θα διατηρήσει τους παρατηρητές στο Συμβούλιο.
o
Η Εκτελεστική Επιτροπή θα έχει τρία μέλη: δύο μέλη – ένα
εκ των οποίων θα είναι ο Διευθύνων Σ’υμβουλος – με διεθνή εμπειρία στον
τραπεζικό τομέα και στην εξυγίανση τραπεζών και ένα μέλος που προτείνεται από
την ΤτΕ. Όλα τα μέλη θα διορίζονται από τον Υπουργό Οικονομικών με την έγκριση
του EWG.
Το προσωπικό και τα στελέχη της ΤτΕ δεν θα συμμετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο
του ΕΤΧΣ.
Ø Εμείς,
σε διαβούλευση με το ΕΤΧΣ θα υιοθετήσουμε κανονισμούς για να βοηθήσουμε το ΕΤΧΣ
να εκτελέσει την εντολή του με πλήρη αυτονομία και την ίδια στιγμή να
είναι αποτελεσματικά συντονισμένο με το
Υπουργείο Οικονομικών. Θα
καλύπτει γραμμές και συχνότητες αναφορά, τη λήψη σταρτηγικών αποφάσεων
(και την συμμετοχή του Υπουργείου Οικονομικών σε αυτές), εντολή επενδύσεων και
επιχειρησιακό πρόγραμμα, σχέση με το Υπουργείο Οικονομικών (στον ρόλο του ως
μετόχου στο ΕΤΧΣ) και πολιτική αποδοχών.
·
Ελληνικό
Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων & Επενδυσεων (ΤΕΚΕ): Θα
ενισχύσουμε την χρηματοδότηση του Κλάδου Καταθετών του ΤΕΚΕ με την αναθεώρηση
του Νόμου του ΤΕΚΕ ώστε: (i) να προβλέπει ότι τα
τέλη θα αυξάνονται εάν τα κεφάλαια του μειωθούν κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο
κάλυψης των ασφαλισμένων καταθέσεων, το οποίο θα πρέπει να καθοριστεί αφού
ληφθούν καταλλήλως υπόψη οι εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, (ii)
να διασφαλιζεί επαρκή διαφοροποίηση των επανακαταθέσεων των κεφαλαίων του ΤΕΚΕ
και να εξαλειφει σταδιακά τις επανακαταθέσεις σε καλυμπτόμενες τράπεζες, όπως θα
το επιτρέπουν οι εξελίξεις της αναδιάρθωσης του Ελληνικού τραπεζικού τομέα,
και (iii)
να διευκρινίζει ότι η κατάσταση του ΤΕΚΕ ως προνομιούχου πιστωτή δεν προσκρούει
σε απαιτήσεις που διασφαλίζονται με χρηματοπιστωτικές εγγυήσεις κατά την έννοια
της οδηγίας των χρηματοπιστωτικών εγγυήσεων. Με σκοπό την μείωση τυχόν
πραγματικών ή αισθητών συγκρούσεων συμφέροντος θα απαγορεύσουμε σε άτομα που
συμμετέχουν ενεργά σε πιστωτικά ιδρύματα να είναι μέλη της διοίκησης του ΤΕΚΕ
και θα εισάγουμε αυστηρούς κανόνες σύγκρουσης συμφερόντων για τα μέλη του
Συμβουλίου.
22. Θα μεταρρυθμίσουμε επίσης τις ρυθμίσεις διακυβέρνησης στην Τράπεζα της
Ελλάδας. Υπό το φως της ευθύνης της ΤτΕ για εξυγίανση, αναδιάρθρωση και
επίβλεψη, θα αναθεωρήσουμε το καταστατικό της ΤτΕ για να προβλέπεται συλλογική
λήψη αποφάσεων στο επίπεδο διευθυντικών στελεχών (Διοικητής και Υποδιοικητών)
και συνεχή λογοδοσία μέσω εσωτερικής εποπτείας από μη εκτελεστικά μέλη στο
Γενικό Συμβούλιο (συμπεριλαμβανομένης επίσης και της εποπτείας σε άλλα θέματα, πλην των καθηκόντων που σχετίζονται με το Ευρωπαϊκό Σύστημα
Κεντρικών Τραπεζών - ΕΣΚΤ). Θα αναθεωρήσουμε επίσης την δομή και τα
δικαιώματα των μετόχων της ΤτΕ για να εξαλείψουμε τυχόν συγκρούσεις συμφέροντος
στον ρόλο δημόσιας πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδας (πχ απαγόρευση σε
ιδρύματα υπό επιτήρηση για μετοχικές συμμετοχές και καθορίζοντας ένα ανώτατο
όριο στον αριθμό των ψήφων που μπορεί να ασκεί έκαστος ή συγγενείας ιδιώτες
μέτοχοι). Προτείνουμε όπως αυτό να καταστεί διαρθρωτικό ορόσημο για το τέλος Δεκεμβρίου 2012.
Δ. Αποκρατικοποιήσεις
23. Στο πλαίσιο του προγράμματος, σκοπεύουμε να πραγματοποιήσουμε μια ουσιαστική
εκχώρηση των δημοσίων περιουσιακών στοιχείων στον έλεγχο του ιδιωτικού τομέα.
Η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων σε βασικούς τομείς της οικονομίας (όπως
λιμένες, αεροδρόμια, αυτοκινητοδρόμους, ενέργεια και ακίνητα) σε πιο
παραγωγικές χρήσεις μέσω αποκρατικοποιήσεων και παραχωρήσεων θα πρέπει να
ενθαρρύνει τις ΑΞΕ και άλλες ιδιωτικές επενδύσεις, υποστηρίζοντας την
οικονομική ανάκαμψη και την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Θα βοηθήσει επίσης στην
μείωση του δημοσίου χρέους, θα συμβάλλει στην εν καιρώ βελτίωση του κλίματος
της αγοράς και θα στηρίξει την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές ομολόγων. Η
κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να υπερβεί τις προκλήσεις που θέτουν οι συνθήκες
της αγοράς και να καθαρίσει τα περιουσιακά στοιχεία από τεχνικές και νομικές
πολυπλοκότητες και το πρόγραμμα καθορίζει στόχους και βήματα προς επίτευξη
αυτών.
24. Τα περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων
έχουν οριστεί. Ο κατάλογος περιλαμβάνει κρατικές επιχειρήσεις, παραχωρήσεις
και ακίνητα (Παράρτημα IV) μαζί με οποιαδήποτε
τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία που είτε ανήκαν πριν ή αποκτήθηκαν κατά τη
διάρκεια της ανακεφαλαιοποίησης. Δεδομένων των περιουσιακών στοιχείων που
τέθηκαν ως στόχος προς πώληση, η κυβέρνηση αναμένει €50 δισεκατομμύρια σε έσοδα
κατά τη διάρκεια του σχετικού προγράμματος πώλησης περιουσιακών στοιχείων,
συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον €19 μέχρι το 2015. Επειδή πολλά από αυτά τα
περιουσιακά στοιχεία είναι βεβαρημένα, και με τις κακές συνθήκες της αγοράς,
αναμένουμε ότι θα χρειαστεί χρόνος πέρα από τη περίοδο του προγράμματος για να
πραγματοποιηθεί το πλήρες ποσό των εσόδων. Θα επικαιροποιούμε ετησίως την
αναμενόμενη αξία των εσόδων από τις πωλήσεις κατά το διάστημα του εν λόγω
χρονικού πλαισίου και στο βαθμό κατά τον οποίο τα έσοδα υπολείπονται του στόχου,
θα ορίζουμε επί πλέον περιουσιακά στοιχεία που θα μπουν στο πρόγραμμα,
συμπεριλαμβανομένων μεριδίων σε δημόσιες επιχειρήσεις που δεν
συμπεριλαμβάνονται τώρα. Το πρόγραμμα θα παρακολουθεί τη πρόοδο ως προς τους
στόχους μέσω τριμηνιαίων ενδεικτικών στόχων.
25. Η διαδικασία αποκρατικοποίησης για κάθε περιουσιακού στοιχείο
αναμένεται γενικά ότι θα αποτελείται από αρκετά στάδια. Αυτό περιλαμβάνει
κυρίως την μεταφορά περιουσιακών στοιχείων στο ταμείο αποκρατικοποιήσεων και
τον διορισμό συμβούλων. Άλλα βήματα περιλαμβάνουν την εκκαθάριση και / ή την αναδιάρθρωση
του περιουσιακού στοιχείου, την συμπλήρωση των κενών της δημόσιας πολιτικής ή
της ρυθμιστικής πολιτικής, τον σχεδιασμό της διαδικασίας προσφοράς προμηθειών,
εκκαθαρίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (για προμήθεια, ανταγωνισμό και κρατική
βοήθεια), την διεκπεραίωση της προσφοράς προμήθειας και την απόκτηση όλων των
αναγκαίων εγκρίσεων βάση νομικών κανονισμών.
26. Για να προχωρήσει η διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων το 2012, θα λάβουμε ένα
αριθμό μέτρων:
·
Διορισμός συμβούλων.
Περιμένουμε ότι θα διορίσουμε έως το τέλος Μαρτίου 2012 όλους τους υπόλοιπους
συμβούλους για δέκα τρία έργα του 2012 / 13 τα οποία αυτή τη στιγμή δεν έχουν
όλους τους συμβούλους τους.
·
Μεταφορά περιουσιακών στοιχείων στο ταμείο αποκρατικοποιήσεων
(ΤΑΙΠΔ). Έως το τέλος Μαρτίου 2012, όλα τα περιουσιακά στοιχεία
που περιέχονται στο ΜΠΔΣ θα μεταβιβαστούν, πλην των τραπεζικών μετοχών και των περιουσιακών
στοιχείων που επιφέρουν απώλεια τα οποία το ΤΑΙΠΔ δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει
πριν την ιδιωτικοποίηση τους (ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΛΒΟ, ΕΑΣ). Επίσης οι εναπομένουσες
μετοχές των δύο μεγάλων λιμένων (ΟΛΠ και ΟΛΘ) θα μεταφερθούν. Τα ακίνητα περιουσιακά
στοιχεία θα μεταβιβαστούν με αίτηση του ΤΑΙΠΔ από την Κτηματική Εταιρεία
Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Οι μετοχές που έχουν ήδη μεταβιβαστεί ή πρόκειται σύντομα να
μεταβιβαστούν στο ΤΑΙΠΔ θα λάβουν πλήρη δικαιώματα ψήφου ώστε το Ταμείο να
μπορεί να κάνει όλες τις αναγκαίες αλλαγές για την γρήγορη ιδιωτικοποίηση κάθε
περιουσιακού στοιχείου.
·
Προετοιμασίες των επιχειρήσεων του δημοσίου.
Θα εργαστούμε με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να λάβουμε εκκαθάριση για
κρατική βοήθεια για την λοταρία, ΔΕΠΑ / ΔΕΣΦΑ, ΕΑΣ, ΟΠΑΠ και ΟΔΙΕ και να
αναπτύξουμε το αναγκαίο ρυθμιστικό πλαίσιο με την βοήθεια του Task Force
της Ε.Ε. για την Ελλάδα. Τα Υπουργεία και οι λοιποί φορείς του δημοσίου θα
επισπεύσουν τις διοικητικές αποφάσεις και / ή την ειδική νομοθεσία προς
διευκόλυνση των ιδιωτικοποιήσεων.
·
Προετοιμασία
των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων. Η κυβέρνηση θα
διορθώσει τις νομικές και τεχνικές ανεπάρκειες, θα επισπεύσει τον χωροταξικό
σχεδιασμό και θα εκδώσει τις άδειες που απαιτούνται για ακίνητα περιουσιακά
στοιχεία. Έχει ζητήσει τεχνική βοήθεια από το Task Force
για να αναπτύξει ένα συνολικό κτηματολόγιο και στο πλαίσιο αυτό, το ΤΑΙΠΔ έχει
ήδη καταχωρίσει 3.000 σχέδια μέχρι το τέλος Ιουνίου.
·
Συντονισμός
πολιτικής. Η κυβέρνηση θα διαμορφώσει νέες πολιτικές σχετικά με τη
χρήση των περιουσιακών στοιχείων (πχ. πολεοδομία, σπα, γκολφ, REITS)
ή να συστήσει νέες ρυθμιστικές αρχές (π.χ. για νερό, λιμάνια, αεροδρόμια,
αυτοκινητοδρόμους). Αναμένεται ότι η Task Force
για την Ελλάδα θα βοηθήσει την κυβέρνηση με τεχνική υποστήριξη.
·
Προσφορά
περιουσιακών στοιχείων για πώληση. Σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε
κάποιες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων ορόσημο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012,
όπως είναι η ΔΕΠΑ / ΔΕΣΦΑ, ΧΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και IBC και κατά το δεύτερο μισό του έτους να κάνουμε προσκλήσεις
ενδιαφέροντος για λιμένες, αεροδρόμια και την Εγνατία Οδό.
27. Παραμένουμε δεσμευμένοι σε μια διαδικασία που
απομονώνεται από πολιτικές πιέσεις. Το ΤΑΙΠΔ έχει συσταθεί
για να λειτουργεί στα πλαίσια μιας εντολής για την ιδιωτικοποίηση περιουσιακών
στοιχείων στις ισχύουσες συνθήκες της αγοράς μόλις αυτό είναι τεχνικά δυνατόν
και με ένα ανοιχτό και διαφανή τρόπο. Υπό το ΤΑΙΠΔ, τα περιουσιακά στοιχεία θα
επιτηρούνται και διαχειρίζονται ώστε να επιταχυνθεί η μεταβίβαση τους στον
ιδιωτικό τομέα. Το ΤΑΙΠΔ δεν θα μπορεί να μεταβιβάζει περιουσιακά στοιχεία πίσω
στην γενική κυβέρνηση και εάν καθοριστεί από το Συμβούλιο ότι ένα περιουσιακό
στοιχείο δεν μπορεί να πωληθεί με τη τρέχουσα μορφή του, θα πωληθεί τμηματικά ή
θα εκκαθαριστεί. Το ταμείο μπορεί να συγκεντρώσει χρήματα με όρους αγοράς αλλά δεν μπορεί να χορηγεί
εμπράγματα δικαιώματα για κανένα από τα περιουσιακά του στοιχεία εάν αυτό
μπορεί να εμποδίσει ή να καθυστερήσει την ιδιωτικοποίηση των σχετικών
περιουσιακών στοιχείων. Το Ταμείο θα επιστρέψει όλα τα έσοδα που εισπράχθηκαν
στην Κυβέρνηση χωρίς καθυστέρηση.
Ε. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
28. Όπως σημειώθηκε προηγουμένως, η πλέον επείγουσα
προτεραιότητα της Κυβέρνησης είναι να αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα και
την οικονομική ανάπτυξη. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη να
επιταχύνουμε σημαντικά την εφαρμογή συνολικών και σημαντικών διαρθρωτικών
μεταρρυθμίσεων με στόχο την τόνωση της απασχόλησης, της παραγωγής και αύξησης
της παραγωγικότητας με την απελευθέρωση των αγορών εργασίας, προϊόντων και
υπηρεσιών και αφαιρώντας υπάρχοντα εμπόδια στο επιχειρηματικό περβάλλον.
Ωστόσο, καθώς αυτά προφανώς θα χρειαστούν κάποιο χρόνο για να μεταφραστούν
πλήρως σε βιώσιμη ανάπτυξη θα λάβουμε και προκαταρκτικά μέτρα για να
επιτρέψουμε μια μείωση στους ονομαστικούς μισθούς για να κλείσει γρήγορα το
κενό μας στην ανταγωνιστικότητα και να τεθεί μια πρώιμη βάση για την βιώσιμη
ανάπτυξη.
29. Η
κυβέρνηση θα λάβει μέτρα για τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας. Οι αγκυλώσεις στην
αγορά εργασία εμποδίζουν την προσαρμογή των μισθών στις οικονομικές συνθήκες
και οδηγούν την απασχόληση στη μαύρη εργασία. Για την προστασία της απασχόλησης
και το εξάλειψη του κενού ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας με μεγαλύτερη
ταχύτητα, η κυβέρνηση σκοπεύει να στοχεύσει σε μια μείωση του ανά μονάδα κόστους
εργασίας κατά περίπου 15 τοις εκατό κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Εάν ο
συνεχιζόμενος κοινωνικός διάλογος είναι ανεπιτυχής στον καθορισμό συγκεκριμένων
λύσεων έως το τέλος Φεβρουαρίου για την επίτευξη του στόχου αυτού, η κυβέρνηση
θα λάβει τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα, με γνώμονα το επείγων δημόσιο συμφέρον,
για να επιτρέψει την προσαρμογή του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους όπως
απαιτείται. Το πακέτο των μέτρων για την αγορά εργασίας το οποίο θα εφαρμοσθεί
συμπεριλαμβάνει:
·
Διαρθρωτικά μέτρα για το επίπεδο των συλλογικών συμβάσεων. τα
βασικά μέτρα που θα νομοθετήσουμε (ως προαπαιτούμενες ενέργειες)
περιλαμβάνουν:
Ø - Διάρκεια των συλλογικών
συμβάσεων και αναθεώρηση της ‘μετενέργειας’ των συλλογικών συμβάσεων. Οι αλλαγές θα ορίζουν ότι: (i) όλες οι συλλογικές
συμβάσεις θα πρέπει να έχουν μια μέγιστη διάρκεια 3 ετών, (ii) οι
συλλογικές συμβάσεις που υπάρχουν ήδη για 24 μήνες ή περισσότερο θα λήξουν όχι
αργότερα από 1 έτος από την ψήφιση του νόμου, (iii) η
περίοδος χάριτος μετά την λήξη της σύμβασης span style=μειώνεται από τους 6 στους 3 μήνες,
και (iv) σε περίπτωση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η επίτευξη μιας νέας
συλλογικής σύμβασης μετά από προσπάθειες τριών μηνών, η αμοιβή θα επανέλθει
στον βασικό μισθό συν τα παρακάτω γενικά επιδόματα (αρχαιότητας σε υπηρεσία,
τέκνου, εκπαίδευσης και επικινδυνότητας). Αυτό θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι να
αντικατασταθεί από όρους που καθορίζονται σε μια νέα συλλογική συμφωνία ή σε
νέα ή ατομική σύμβαση.
Ø Αφαίρεση της ‘μονιμότητας’ σε όλες τις παραδοσιακές
συμβάσεις σε όλες τις εταιρείες. Η νέα νομική διάταξη θα
μεταμορφώσει αυτομάτως τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου (οι οποίες ορίζονται ως
έχουσες λήξη κατά το όριο ηλικίας ή την σύνταξη) σε συμβάσεις αορίστου χρόνου
για τις οποίες ισχύουν οι κανονικές διαδικασίες απόλυσης.
Ø Πάγωμα της ‘ωρίμανσης’ που προβλέπεται από τον νόμο και/ή τις συλλογικές
συμβάσεις (που αναφέρεται σε όλες τις αυτόματες αυξήσεις μισθών με βάση το
χρόνο) μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%.
Ø Εξάλειψη
της μονομερούς προσφυγής σε διαιτησία, επιτρέποντας αιτήσεις για
διαιτησία μόνο εάν συναινούν και τα δύο συμβαλλόμενα μέρη. Την ίδια στιγμή, θα
διευκρινίσουμε (με νόμο ή με εγκύκλιο) ότι: (i) δεν επιτρέπεται οι
διαιτητές να εισάγουν κάποια διάταξη για μπόνους, επιδόματα ή άλλες
αποζημιώσεις, και ως εκ τούτου μπορούν να αποφαίνονται μόνο για τον βασικό
μισθό και (ii) θα
πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη τα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα
μαζί με τα νομικά.
·
Προσαρμογή του κατώτατου μισθού. Αυτό θα βοηθήσει να
διασφαλιστεί ότι καθώς προσαρμόζεται η οικονομία και οι συμβάσεις συλλογικής
διαπραγμάτευσης ανταποκρίνονται στις αλλαγές, οι επιχειρήσεις και οι υπάλληλοι
δεν θα βρεθούν δεσμευμένοι σε ένα κατώτατο όριο (και ένα όριο το οποίο είναι
πολύ υψηλό σε διεθνή σύγκριση):
Ø Θα νομοθετήσουμε: (i) μια άμεση επανευθυγράμμιση του επιπέδου του κατώτατου
μισθού που καθορίζεται από την εθνική γενική συλλογική σύμβαση κατά 22 τοις
εκατό σε όλα τα επίπεδα βάσει της προϋπηρεσίας, της οικογενειακής κατάστασης
και των ημερήσιων / μηνιαίων μισθών, (ii) το πάγωμα του κατώτατου μισθού μέχρι το τέλος της
περιόδου του προγράμματος, και (iii) μια επιπλέον μείωση 10 τοις εκατό του κατώτατου μισθού για
τους νέους, η οποία θα ισχύει γενικά και χωρίς περιοριστικούς όρους (για τα
άτομα κάτω των 25) (προαπαιτούμενη δράση).
Τα μέτρα αυτά θα δώσουν τη δυνατότητα μείωσης της απόκλισης στο επίπεδο του κατώτατου
μισθού σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας (Πορτογαλία, Κεντρική και Νοτιοανατολική
Ευρώπη). Αναμένουμε ότι το μέτρο αυτό θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υψηλής
ανεργίας των νέων, την απασχόληση ατόμων στα περιθώρια της αγοράς εργασίας και
θα ενθαρρύνει την αλλαγή από τον ανεπίσημο στον επίσημο τομέα εργασίας.
Ø Μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, θα συντάξουμε ένα
σαφές χρονοδιάγραμμα για την λεπτομερή αναμόρφωση της εθνικής συλλογικής σύμβασης
έως το τέλος Ιουλίου 2012. Αυτό θα
ευθυγραμμίσει το πλαίσιο του κατώτατου μισθού της Ελλάδας με αυτό συγκρίσιμων
κρατών και θα του επιτρέψει να εκπληρώσει την βασική του λειτουργία, δηλαδή της
διασφάλισης ενός ενιαίου δικτύου ασφαλείας για όλους τους υπαλλήλους.
·
Προσαρμογή του μη μισθολογικού κόστος εργασίας. Για να βοηθήσουμε στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους
και να ενθαρρύνουμε την απασχόληση, θα ευθυγραμμίσουμε το φορολογικό βάρος στην
εργασία στην Ελλάδα με αυτό των συγκρίσιμων Ευρωπαϊκών χωρών:
Ø Θα θεσπίσουμε νομοθεσία για την μείωση των εισφορών
κοινωνικής ασφάλισης για τους εργοδότες στο ΙΚΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και
θα λάβουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι η μείωση αυτή δεν θα έχει
δημοσιονομική επίπτωση. Οι εισφορές θα μειωθούν μόνο όταν έχουν ληφθεί τα
απαραίτητα μέτρα για να καλυφθούν οι μειώσεις στα έσοδα. Τα μέτρα για τη
χρηματοδότηση των μειώσεων θα νομοθετηθούν σε δύο στάδια. Πρώτον, ως προαπαιτούμενη δράση, θα υιοθετήσουμε
νομοθεσία για να κλείσουμε μικρά ταμεία ειδικού σκοπού που ασχολούνται με
κοινωνικές δαπάνες με μικρή προτεραιότητα (ΟΕΚ, ΟΕΕ) με μία μεταβατική περίοδο
που δεν θα ξεπερνάει τους 6 μήνες. Δεύτερον, έως τέλος Σεπτεμβρίου, θα
προσαρμόσουμε τις συντάξεις (προστατεύοντας τους χαμηλοσυνταξιούχους) και θα
διευρύνουμε τη βάση για τη συνεισφορά εισφορών (προτείνεται ως διαρθρωτικό
ορόσημο).
Ø Ως πρόσθετο μέτρο, έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα
ετοιμάσουμε σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους μια αναλογιστική μελέτη
σχετικά με τον πρώτο πυλώνα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων σε εταιρείες
με υπερβολικό κόστος κοινωνικής ασφάλισης (σε σχέση με συγκρίσιμες επιχειρήσεις
ή βιομηχανίες που καλύπτονται από το ΙΚΑ) και θα οριστικοποιήσουμε ένα κατάλογο
με συγκεκριμένες προτάσεις για την εξάλειψη αυτής της διαφοράς με δημοσιονομικά
ουδέτερο τρόπο.
·
Επόμενες ενέργειες. Θα επισκοπούμε σε συνεχή βάση
τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων στην αγορά εργασίας και στο ανά μονάδα κόστος
εργασίας και, εάν χρειαστεί, θα λάβουμε πρόσθετα διορθωτικά μέτρα για να
διευκολυνθεί η συλλογική διαπραγμάτευση ώστε να διασφαλιστεί η ευκαμψία μισθών
και υψηλότερη απασχόληση. Εάν μέχρι το τέλος του 2012 τα αποτελέσματα στην
αγορά δεν έχουν αποτέλεσμα, θα εξετάσουμε τη περίπτωση πιο άμεσων
παρεμβάσεων.
30. Το πρόγραμμα,
όπως και το προηγούμενο πρόγραμμά μας, θα δώσει μεγάλη έμφαση στις
μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών. Η αργή ανταπόκριση του
πληθωρισμού στην τρέχουσα κρίση, ακόμη και μετά τη προσαρμογή για τους φόρους
και τις τιμές ενέργειας, υποδηλώνει ότι παραμένουν αγκυλώσεις σε αυτές τις
αγορές. Αυτές θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις
στην αγορά εργασίας για να μπορέσουν οι τιμές να προσαρμοστούν στις μειώσεις
των μισθών Η στρατηγική μας θα αποτελείται από την ιεράρχηση και την σταδιακή
εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στο τομέα των υπηρεσιών ενώ προχωράμε με τις μεταρρυθμίσεις
στην αγορά προϊόντων:
·
Μεταρρυθμίσεις στον τομέα υπηρεσιών. Ως προαπαιτούμενη
ενέργεια, θα καταργήσουμε τους
περιορισμούς σε 20 επαγγέλματα υψηλής αξίας και / ή πολύ «κλειστά»
επαγγέλματα από τον κατάλογο με τα επαγγέλματα και τις οικονομικές
δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ της «Δεύτερης Έκθεσης για τις
Επιπτώσεις της Απελευθέρωσης των Κλειστών Επαγγελμάτων» του ΚΕΠΕ. Επίσης, θα εκδώσουμε
την υπουργική απόφαση που ορίζει την τιμή της άδειας για τις οδικές μεταφορές σύμφωνα
με τα διοικητικά έξοδα. Στη συνέχεια, έως το τέλος Μαρτίου θα συντάξουμε ένα
αναλυτικό τριμηνιαίο χρονοδιάγραμμα για το 2012 σχετικά με την ανάλυση και
καταγραφή (screening) των περιορισμών καθώς
και την κατάργησή τους από την υφιστάμενη νομοθεσία, κατά προτεραιότητα με βάση
την οικονομική τους σημασία, αντλώντας και πάλι από το Παράρτημα ΙΙ της έκθεσης
του ΚΕΠΕ (η ολοκλήρωση του έργου αυτού έως το τέλος του 212 προτείνεται ως διαρθρωτικό ορόσημο). Τέλος, για τα
επαγγέλματα όπου απαιτείται η επαναφορά περιορισμών με βάση τις αρχές της
αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και του δημοσίου συμφέροντος, θα υιοθετήσουμε
την αναγκαία νομοθεσία όχι αργότερα από το τέλος Ιουνίου κατόπιν διαβούλευσης
με την ΕΕΑ και το προσωπικό των EΕ/EKT/ΔΝΤ.
·
Μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων. Για την προώθηση της ευελιξίας των τιμών, έως τον
Απρίλιο σκοπεύουμε να αναλύσουμε και να καταγράψουμε τους περιορισμούς στους
τομείς του λιανικού εμπορίου, του χονδρεμπορίου και του τομέα διανομής και να
ετοιμάσουμε ένα σχέδιο δράσης για να προωθήσουμε τον ανταγωνισμό και να διευκολύνουμε
την ευελιξία των τιμών στις αγορές προϊόντων.
31. Η κυβέρνηση
δεσμεύεται να συνεχίσει τις βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον της
Ελλάδας. Ένας αριθμός μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησαν το 2011 – επενδύσεις
ταχείας υλοποίησης (fast track), επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδοτήσεων και
διευκόλυνση της ηλεκτρονικής εγγραφής επιχειρήσεων – φέτος θα εφαρμοσθούν
πλήρως. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι σημαντικές για την προώθηση των
επενδύσεων και των εξαγωγών και θα τονώσουν την ανάπτυξη μόλις επέλθει ανάκαμψη.
·
Έως το τέλος Μαρτίου, θα
θεσπίσουμε και θα δημοσιεύσουμε την νομοθεσία η οποία διευκολύνει τις
επενδύσεις και τις εξαγωγές:
Ø Θα θεσπίσουμε νομοθεσία η οποία: (i) θα βελτιώνει τη λειτουργία του επενδυτικού νόμου
ταχείας υλοποίησης (κάνοντας το πλαίσιο διαθέσιμο σε περισσότερα έργα,
χαμηλώνοντας τις αμοιβές και χαλαρώνοντας τις χρηματοπιστωτικές απαιτήσεις) και
(ii) θα εξαλείψουμε την
απαίτηση για εγγραφή στο Μητρώο Εξαγωγών και θα απλουστεύσουμε την νομοθεσία
για τις εξαγωγές.
Ø Παράλληλα, θα δημοσιεύσουμε την κύρια δευτερεύουσα
νομοθεσία που απαιτείται για την εφαρμογή των νόμων αδειοδότησης για τα τεχνικά
επαγγέλματα, τις κατασκευαστικές δραστηριότητες, τα επιχειρηματικά πάρκα και
την περιβαλλοντολογική αδειοδότηση.
·
Έως το τέλος Μαρτίου θα
ετοιμάσουμε επίσης χρονοδιαγράμματα με τα κύρια βήματα που χρειάζονται για να
ολοκληρωθεί (έως το τέλος Δεκεμβρίου) η εφαρμογή ενός ηλεκτρονικού παραθύρου για
τις εξαγωγές, ενός ηλεκτρονικό συστήματος για τα τελωνεία (e-customs), και του νέου ηλεκτρονικού περιβαλλοντολογικού μητρώου,
καθώς επίσης και για την πλήρη εφαρμογή των δύο νόμων αδειοδότησης.
32. Για την
στήριξη των προσπαθειών για την βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, θα
προωθήσουμε την μεσοπρόθεσμη μεταρρυθμιστική μας ατζέντα που στοχεύει στην
βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος. Το δικαστικό
σύστημα της Ελλάδας είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικό, με σημαντικό αριθμό
σωρευμένων εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων παρά τον σχετικά μεγάλο αριθμό
δικαστηρίων και δικαστών. Σύνθετες δικαστικές διαδικασίες, προβληματική
εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων, έλλειψη διαφάνειας και έλλειψη σύνδεσης
μεταξύ της δικαστικής επίδοσης και του οικονομικού προγραμματισμού, έχουν
επηρεάσει αρνητικά τις ΑΞΕ, άλλες ιδιωτικές επενδύσεις, την επιχειρηματικότητα,
τις εξαγωγές και την απασχόληση. Στο πλαίσιο αυτό, οι
προσπάθειες μας θα εστιάσουν στην:
·
Αντιμετώπιση των
συσσωρευμένων εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων. Έχουμε εντοπίσει τις σωρευμένες εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις στα δικαστήρια και
σκοπεύουμε να τις αντιμετωπίσουμε, μέσω του ορισμού δικασίμων για το 50 τοις
εκατό των εκκρεμών υποθέσεων έως το τέλος Ιουνίου 2012, για το 80 τοις εκατό
έως το τέλος του 2012, και μέσω της πλήρους εκκαθάρισής τους έως το τέλος
Ιουλίου 2013 (δίνοντας προτεραιότητα σε φορολογικές υποθέσεις υψηλής αξίας που
ξεπερνούν το €1 εκατομμύριο). Αναφορικά με τις εκκρεμείς υποθέσεις μη
φορολογικού περιεχομένου, έχουμε αναθέσει μια μελέτη η οποία θα ολοκληρωθεί έως
το τέλος Ιουνίου, βάσει της οποίας θα συντάξουμε ένα σχέδιο δράσης (έως το
τέλος Αυγούστου) με συγκεκριμένους στόχους για την εκκαθάριση όλων των
υποθέσεων.
·
Επιτάχυνση της
Διεκπεραίωσης Υποθέσεων: Σχεδιάζουμε να
επιταχύνουμε την διεκπεραίωση αστικών και διοικητικών υποθέσεων με τη ψήφιση
(έως το τέλος Μαρτίου) ενός νόμου, ο οποίος έχει ως στόχο την βελτίωση της
αποτελεσματικότητας των δικαστικών διαδικασιών (που περιλαμβάνει τον
εκσυγχρονισμό των διαδικασιών για ομαδική επιδίκαση παρόμοιων διοικητικών
υποθέσεων και την απαίτηση υποβολής των υποθέσεων σε ηλεκτρονική μορφή από τους
διοικητικούς και αστικούς δικαστές).
·
Βελτίωση της Απόδοσης
και της Υποχρέωσης Λογοδοσίας των Δικαστηρίων: Για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των
πλημμελειοδικείων, θα εκδοθεί δευτερεύουσα νομοθεσία έως το τέλος Μαΐου, για τη
συγχώνευση των υφιστάμενων δικαστηρίων με στόχο τη μείωση του αριθμού τους. Για
την βελτίωση της διαφάνειας, στο τέλος Μαρτίου το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα
ξεκινήσει τη δημοσίευση λεπτομερών δικαστικών πληροφοριών στην ιστοσελίδα του.
Αυτή η τριμηνιαία άσκηση αρχικά θα καλύψει δεδομένα για φορολογικές υποθέσεις.
Οι ενέργειες αυτές θα βοηθήσουν στο σχεδιασμό (έως το τέλος Σεπτεμβρίου) ενός
πλαισίου απόδοσης για όλα τα δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ενός
αξιόπιστου συστήματος διαχείρισης δεδομένων και ενός συστήματος για την μέτρηση
του φόρτου εργασίας.
·
Μεταρρύθμιση του
Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας: Έως
το τέλος Μαρτίου, θα συστήσουμε μια ομάδα δράσης για την αναθεώρηση του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας ώστε να ευθυγραμμιστεί με τις καλύτερες διεθνείς
πρακτικές. Έως το τέλος Ιουνίου, η ομάδα δράσης θα εκδώσει μια μελέτη όπου θα εντοπίζονται
τα κύρια προβλήματα και οι παράγοντες που επιβαρύνουν το προδικαστικό στάδιο, το
στάδιο της δίκης και το στάδιο της εκτέλεσης σε αστικές υποθέσεις και θα
προτείνονται λύσεις. Μετά την έκδοση της μελέτης, θα διαβουλευτούμε με
εγχώριους και διεθνείς εμπειρογνώμονες ώστε να συνταχθεί ένα λεπτομερές έγγραφο
μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου όπου θα περιγράφονται οι κύριες προτάσεις για τις
τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
33. Η κυβέρνηση θα
επιταχύνει τις προσπάθειες για τη βελτίωση της διαχείρισης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Για τον
σκοπό αυτό, έως το τέλος Φεβρουαρίου θα θέσουμε σε ισχύ μια διεύθυνση
σχεδιασμού, διαχείρισης και παρακολούθησης των μεταρρυθμίσεων. Ξεκινώντας από το
τέλος Μαρτίου, θα ξεκινήσουμε τη δημοσίευση σε τριμηνιαία βάση δεικτών
παρακολούθησης για κάθε πρωτοβουλία μεταρρύθμισης στην ιστοσελίδα της
κυβέρνησης. Οι προσπάθειές μας για την υλοποίηση της φιλόδοξης μεταρρυθμιστικής
μας ατζέντας (συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος,
της ανάλυσης και καταγραφής της νομοθεσίας για τα κλειστά επαγγέλματα και της
χρήσης μιας σειράς εργαλείων για τον εντοπισμό αγκυλώσεων στις αγορές
προϊόντων) θα υποστηριχθούν από την Ομάδα Task Force Τεχνικής Στήριξης της Επιτροπής (TFGR).
Ε. Χρηματοδότηση Προγράμματος
34. Η
Ελλάδα θα αντιμετωπίσει σημαντικές ανάγκες χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της
περιόδου του προγράμματος. Αναμένεται η Ελλάδα να
χρειαστεί χρόνο για να επανακτήσει πρόσβαση στην αγορά, δεδομένης της μακράς
διαδικασίας μεταρρυθμίσεων και προσαρμογής που έχει μπροστά της και την
προβλεπόμενη πορεία του δημόσιου χρέους. Κατά συνέπεια, αναμένεται ότι θα
αντιμετωπίσουμε μεγάλες σε όγκο ανάγκες χρηματοδότησης την επερχόμενη περίοδο.
Προβλέπουμε ένα κενό χρηματοδότησης ύψους περίπου €[ΧΧΧ] δισεκατομμυρίων κατά
τη διάρκεια του προγράμματος, το οποίο προσδοκούμε ότι θα καλύψουμε μέσω
χρηματοδοτικής στήριξης από τους Ευρωπαίους εταίρους μας, το ΔΝΤ και την
συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα με τη μορφή μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας αναδιάρθρωσης
χρέους.
35. Αναμένουμε ότι
η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) θα βοηθήσει την Ελλάδα να επιτύχει τη βιωσιμότητα του
χρέους της και να καλύψει ένα σημαντικό μέρος του χρηματοδοτικού μας κενού. Αν και τα μέτρα που έχουν περιγραφεί παραπάνω θα
επιφέρουν μια βελτίωση στους δημοσιονομικούς μας λογαριασμούς, δεν μπορούν να
καλύψουν τα χρηματοδοτικά μας κενά και να θέσουν το χρέος σε βιώσιμη πορεία.
Επομένως, με τη βοήθεια των συμβούλων μας για το χρέος, και κατόπιν
διαβούλευσης με τους πιστωτές, έχουμε [ξεκινήσει] μια ολοκληρωμένη προσφορά
ανταλλαγής χρέους, καλύπτοντας μια δεξαμενή δημόσιου χρέους ύψους €[xxx] δισεκατομμυρίων. Το
πρόγραμμά μας θεωρεί ότι θα αντλήσουμε €[ΧΧ] δισεκατομμύρια σε χρηματοδότηση
από την ανταλλαγή κατά τη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος
(συμπεριλαμβανομένης μιας μείωσης του κόστους για τόκους από €[ΧΧ] σε [ΖΖ]
δισεκατομμύρια) και μια μείωση της ονομαστικής αξίας περίπου €[ΧΧ]
δισεκατομμυρίων. Αναγνωρίζουμε ότι η χρηματοδότηση αυτή είναι κρίσιμη για το
πρόγραμμα και η διασφάλισή της είναι αναγκαία για να δώσει στο πρόγραμμα
χρηματοδοτικές εγγυήσεις. Η ανταλλαγή χρέους θα ολοκληρωθεί με επιτυχία πριν τη
συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ για να εξετάσει την αίτηση για Διευρυμένη
Διευθέτηση Πιστωτική Διευκόλυνση (ΔΔΠΔ).
36. Πέρα από την
αίτηση μας προς το Ταμείο (€[ΧΧ] δισεκατομμυρίων), για την ικανοποίηση των
αναγκών που απομένουν, έχουμε εξασφαλίσει πρόσθετες χρηματοπιστωτικές πηγές από
τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Οι εταίροι μας στην ευρωζώνη έχουν δεσμεύσει
πρόσθετους πόρους για την στήριξη των προσπαθειών προσαρμογής και
μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας, συνολικού ύψους €[ΧΧΧ] δισεκατομμυρίων για τη
διάρκεια της περιόδου του προγράμματος. Δεσμεύτηκαν επίσης να στηρίξουν την
Ελλάδα για όσο διάστημα χρειαστεί για να αποκαταστήσει την πρόσβαση στην αγορά,
με την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα τηρήσει το πρόγραμμα της πολιτικής της.
Τέλος, για να διασφαλίσουν ότι η χρηματοδότηση αυτή θα βάλει την Ελλάδα σε μια
βιώσιμη πορεία χρέους, για να επιτύχει μια αναλογία χρέος – προς – ΑΕΠ 120 τοις
εκατό περίπου μέχρι το 2020, έχουν: (i) δεσμευτεί για νέα δανειοδότηση με προθεσμίες λήξης 30
ετών και σε κόστος άντλησης πόρων στο τέλος, με τη χρήση του ΕΤΧΣ ως μέσου
χρηματοδότησης (ii) θα προστεθεί κατάλογος.
Ζ.
Τρόποι Εφαρμογής του Προγράμματος
37. Η πρόοδος
στην εφαρμογή των πολιτικών στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού θα
παρακολουθείται μέσω επισκοπήσεων και διαβουλεύσεων, και μέσω τριμηνιαίων (και
συνεχών) κριτηρίων ποσοτικής επίδοσης (ΚΕ) και ενδεικτικούς στόχους και
διαρθρωτικά ορόσημα. Δίνονται αναλυτικά στους Πίνακες 1 και 2. Το συνημμένο
Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης (ΤΜΣ) καθορίζει τα ποσοτικά κριτήρια επίδοσης,
τους ενδεικτικούς στόχους και τους διάφορους δείκτες σύγκρισης στο πλαίσιο του
προγράμματος. Οι ποσοτικοί στόχοι έως τον Δεκέμβριο 2012 είναι ΚΕ. Οι στόχοι
για το 2013 – 2015 είναι ενδεικτικοί και για το 2013 θα μετατραπούν σε ΚΕ τη
στιγμή της [δεύτερης] επισκόπησης. Ένα κοινό Μνημόνιο Συνεννόησης (ΜΣ) για
συγκεκριμένες προϋποθέσεις πολιτικής που συμφωνήθηκαν με την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή, εκ μέρους των Κρατών Μελών της ευρωζώνης, αναφέρει λεπτομερώς
πρόσθετες διαρθρωτικές πολιτικές, και θέτει ένα ακριβές χρονικό πλαίσιο για την
εφαρμογή τους.
38. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Τράπεζα της Ελλάδας θα εκπονήσει
μια επικαιροποιημένη αξιολόγηση διασφαλίσεων σύμφωνα με τη πολιτική
διασφαλίσεων του ΔΝΤ. Δεδομένου ότι η χρηματοδότηση από το ΔΝΤ θα
χρησιμοποιηθεί για την χορήγηση άμεσης στήριξης του προϋπολογισμού, το Μνημόνιο
Συνεννόησης σχετικά με τις αντίστοιχες ευθύνες του Υπουργείου Οικονομικών και
της ΤτΕ για την εξυπηρέτηση της δανειοδότησης του ΔΝΤ θα επικαιροποιηθεί. Ως
μέρος των σχετικών ρυθμίσεων, οι εκταμιεύσεις από το ΔΝΤ θα συνεχίσουν να
κατατίθενται στο μοναδικό λογαριασμό του ταμείου της Κυβέρνησης στην ΤτΕ
εκκερεμούσης της χρήσης τους.
